سونوگرافی داپلر یکی از انواع سونوگرافی است که از امواج صوتی فرکانس بالا برای نشان دادن مقدار، سرعت و جهت جریان خون در شریان‌ها و وریدها استفاده می‌کند. بدین‌شکل، می‌تواند وجود لخته‌های خون، تنگی عروق و سایر مشکلاتی که بر رگ‌های خونی بسیاری از اندام‌ها مانند قلب، گردن، پاها، بازوها و معده تأثیر می‌گذارند را شناسایی کند.

در این روش، ابتدا دستگاه سونوگرافی داپلر عروق امواج صوتی را به سمت گلبول‌های قرمز خون منتشر می‌کند. سپس پژواک‌هایی که از این سلول‌ها باز می‌گردند را اندازه‌گیری می‌کند. زیرا سلول‌هایی که از امواج صوتی دور می‌شوند، پژواک‌های متفاوتی نسبت به سلول‌هایی که به امواج صوتی نزدیکتر می‌شوند، ارائه می‌دهند.

انواع سونوگرافی داپلر

اگرچه یک سونوگرافی معمولی از امواج صوتی برای تولید تصاویر از اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌کند؛ اما نمی‌تواند مانند سونوگرافی داپلر وضعیت جریان خون را نشان دهد. جالب است بدانید که سونوگرافی داپلر نیز انواع مختلفی مانند موارد زیر دارد که می‌توان از آنها برای جمع‌آوری اطلاعات مختلف استفاده کرد.

سونوگرافی کالر داپلر

سونوگرافی کالر داپلر از یک کامپیوتر برای تغییر امواج صوتی به رنگ‌های مختلف استفاده می‌کند. زیرا رنگ‌ها درک واضحی به پزشک از سرعت و جهت جریان خون می‌دهند.

سونوگرافی داپلر طیفی

این آزمایش داده‌های مربوط به وضعیت جریان خون را در یک نمودار نشان می‌دهد. بدین‌شکل، می‌تواند نشان دهد که چه مقدار از یک رگ خونی مسدود شده است.

سونوگرافی پاور داپلر

نوع جدیدی از سونوگرافی کالر داپلر است. در اصل می‌تواند جزئیات بیشتری از رگ‌های خونی باریک یا مسدود‌شده ارائه دهد اما نمی‌تواند جهت جریان خون را نشان دهد. به‌همین‌دلیل، پزشکان ممکن است از آن برای بررسی جریان خون در داخل اندام‌ها استفاده کنند.

داپلر داپلکس

این روش داده‌های حاصل از تصاویر سونوگرافی معمولی را با داپلر ترکیب می‌کند و در نهایت به شکل یک نمودار نمایش می‌دهد. بدین‌شکل، می‌تواند عرض رگ‌های خونی را بررسی و به شناسایی انسداد کمک کند.

داپلر ترانس کرانیال

این روش وضعیت جریان خون در مغز را برای تشخیص سکته مغزی یا خونریزی زیر عنکبوتیه بررسی می‌کند.

دلایل انجام سونوگرافی داپلر چیست؟

اصولا پزشکان از این آزمایش برای موارد زیر استفاده می‌کنند:

• تشخیص اختلالاتی ‌که بر رگ‌های خونی مغز، قلب، شکم، پاها، بازوها و غیره تأثیر می‌گذارند.
• بررسی وضعیت جریان خون پس از انجام عمل جراحی یا برخی درمان‌ها
• ارزیابی وضعیت جریان خون بین مادر و جنین داخل رحم

از اختلالات رایجی که با این روش سونوگرافی قابل تشخیص هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب به عروق خونی
• تنگ شدن یا سفت شدن دیواره سرخرگ‌ها یا سیاهرگ‌ها
• ظهور لخته خون در عروق و بروز مشکلاتی مانند ترومبوز ورید عمقی
• نارسایی مزمن وریدی
• ترومبوفلبیت سطحی که باعث التهاب در ورید پا می‌شود.
• تومور در رگ‌های خونی
• ترومبوآنژیت انسدادی (یک بیماری نادر که باعث تورم رگ‌های خونی دست و پا می‌شود)
• هرگونه تغییر در عملکرد قلب
• مشکل در خونرسانی به اندام پیوندی (مانند کلیه، کبد یا پانکراس)
• فشار خون بالا در اثر مسدود شدن شریان‌های کلیوی
• سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا
• رشد کُند جنین یا فشار خون بالا مادر در دوران بارداری (پره‌اکلامپسی)

زمان انجام سونوگرافی داپلر در بارداری چه موقع است؟

سونوگرافی داپلر در بارداری مانند سونوگرافی سینه، یک آزمایش تصویربرداری محبوب و ضروری است. زیرا برخلاف سونوگرافی معمولی، به وضوح مسیر جریان خون در جنین در حال رشد و هرگونه انسداد در آن را نشان می‌دهد.

معمولاً 2 بار تجویز می‌شود. دفعه اول در بارداری‌های پرخطر در هفته‌های 10 تا 12 انجام می‌شود. در این مرحله، پزشک از نتایج آن برای بررسی ناهنجاری‌های رشدی جنین در اثر اختلال در خونرسانی استفاده می‌کند.

دفعه دوم پرخطر در هفته‌های 31 تا 40 ام بارداری انجام می‌شود. پزشک برای بررسی بیماری‌های احتمالی قلب جنین، وضعیت رشد ریه و بررسی هرگونه انسداد در گردش خون این آزمایش را انجام می‌دهد.

در موارد بسیار نادر، سونوگرافی  کالر داپلر در بارداری وضعیتی به نام چسبندگی جفت را نیز تشخیص می‌دهد. در این شرایط، جفت بسیار محکم به داخل رحم مادر متصل‌شده که منجر به خروج ناقص آن پس از زایمان می‌شود. پزشکان در چنین مواردی از سونوگرافی کالر داپلر برای کمک به تخلیه بقایای جفت استفاده می‌کنند تا از بروز عوارض در آینده جلوگیری کنند.

جهت انجام انواع تصویربرداری در مرکز تصویربرداری بیمارستان عدل تهران با مدیریت دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:

سونوگرافی داپلر چگونه انجام می‌شود؟

این روش اغلب توسط پزشک متخصص سونوگرافی، به‌صورت زیر انجام می‌شود:

1. ابتدا بخشی از لباس‌های خود را در می‌آورید و روی تخت دراز می‌کشید.
2. سپس پزشک ژل مخصوص را روی پوست ناحیه‌ای که مورد بررسی قرار می‌گیرد، می‌مالد.
3. برای دریافت تصاویر، پزشک بخش مبدل دستگاه سونوگرافی را روی پوست شما حرکت می‌دهد. مبدل نه تنها امواج صوتی را به داخل بدن شما ارسال می‌کند. بلکه امواج منعکس‌شده از گلبول‌های قرمز در جریان خون را نیز دریافت می‌کند.
4. در نهایت، دستگاه سونوگرافی انعکاس‌ها را به‌ یک تصویر یا نمودار روی صفحه کامپیوتر تبدیل می‌کند. اصولا پزشک متخصص سونوگرافی به محض مشاهده، آن را آنالیز کرده و نتایج را در قالب یک گزارش برای پزشک معالج شما ارسال می‌کند.

اگر به‌دنبال انجام انواع سونوگرافی داپلر در یک مرکز مطمئن و حرفه‌ای هستید، مرکز تصویربرداری دکتر تقی لو در بیمارستان رسالت تهران به دلیل برخورداری از پزشکان مجرب و تجهیزات به‌روز، به‌عنوان بهترین سونوگرافی شرق تهران شناخته شده است.