در علم پزشکی منظور از اختلال خواب، شرایطی است که بر کیفیت، میزان و زمان خواب شبانه تأثیر می‌گذارد. اگرچه اکثر مردم گهگاه به‌دلیل استرس مشکلات خواب را تجربه می‌کنند. اختلالات خواب می‌تواند تاثیر منفی زیادی در زندگی افراد ایجاد کند. بنابرین باید به موقع تشخیص و درمان بشوند. جالب است بدانید که بیش از 80 نوع اختلال خواب وجود دارد. رایج‌ترین آنها شامل بی‌خوابی، سندرم پای بی‌قرار، نارکولپسی و آپنه خواب است. خوشبختانه امروزه روش‌های مختلفی برای درمان هرکدام در دسترس است که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
اختلال خواب چیست؟
انواع اختلالات خواب یک مشکل پزشکی محسوب می‌شوند و باعث می‌شوند که افراد شب به سختی به خواب بروند و در طول روز احساس خستگی شدید کنند. در این شرایط، کمبود خواب می‌تواند تأثیر منفی بر انرژی، خلق‌و‌خو، تمرکز و سلامت کلی آنها داشته باشد.
در برخی موارد، اختلالات خواب نشانه‌ای از وجود یک بیماری جسمی یا روانی هستند و با درمان بیماری زمینه‌ای برطرف می‌شوند. اما هنگامی‌که ناشی از بیماری دیگری نباشند، روند درمان معمولا شامل ترکیبی از روش‌های پزشکی و تغییرات در سبک زندگی است.
انواع رایج اختلالات خواب
از رایج‌ترین انواع اختلالات خواب، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
بی‌خوابی مزمن یا اینسومنیا
در اثر این اختلال، به مدت حداقل سه ماه در بیشتر شب‌ها برای به خواب رفتن مشکل دارید. به‌همین‌دلیل، در طول روز احساس خستگی می‌کنید و از نظر روانی وضعیت خوبی ندارید. مطمئناً ادامه این وضعیت با افزایش خطر بروز افسردگی، مشکل در تمرکز کردن، افزایش وزن و اختلال در عملکرد اجتماعی همراه است.
طبق تحقیقات، این اختلال خواب بیشتر در میان افراد مسن و زنان شایع است.
آپنه خواب
یک اختلال تنفسی مرتبط با خواب است که باعث می‌شود هنگام خواب تنفس افراد متوقف یا کم عمق شود. این قضیه می‌تواند منجر به تنفس ضعیف فرد در طول روز شود.
دو نوع رایج آپنه خواب وجود دارد که شایع ترین آن آپنه انسدادی خواب (OSA) است. در این حالت، دیواره‌های گلو شل می‌شوند و در طول خواب باریک یا بسته می‌شوند که باعث اختلال تنفس می‌شود.
نارکولپسی
در واقع یک اختلال عصبی مزمن است که بر توانایی فرد برای تنظیم چرخه خواب و بیداری به ویژه خواب REM تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به آن ممکن است علائم مختلفی را در طول روز تجربه کنند، از جمله:
- خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
- حملات خواب
- از دست دادن کنترل عضلانی افراد
- احساساتی غیر عادی مانند خشم یا خنده
- فلج خواب
- توهمات مرتبط با خواب
متاسفانه نارکولپسی درمانی ندارد، اما معمولاً با دارو و تغییر سبک زندگی قابل کنترل است.
پاراسومنیا
دسته‌ای از اختلالات خواب است که باعث بروز حرکات و رفتارهای غیرطبیعی در طول خواب مانند موارد زیر می‌شود:
- وحشت خواب
- راه رفتن در خواب
- صحبت کردن یا ناله زدن
- کابوس دیدن
- فلج خواب
- دندان‌قروچه کردن
سندرم پای بی‌قرار
منجر به ایجاد میل شدید برای حرکت دادن پاها هنگام استراحت می‌شود. این میل اغلب با احساس سوزن‌سوزن شدن پاها شروع و در نهایت منجر به بیدار شدن فرد از خواب می‌شود.
طبق تحقیقات، بروز این اختلال خواب با برخی شرایط سلامتی مانند نقص تمرکز و بیش‌فعالی و بیماری پارکینسون مرتبط است.
دلایل اختلالات خواب چیست؟
بنابراین مشکل در چرخه خواب و بیداری بدن در طول روز، باعث بروز اختلالات خواب می‌شود. عوامل زیادی ممکن است باعث این اتفاق شوند که عبارتند از:
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات تنفسی، قلبی و عصبی
- دردهای مزمن
- مشکلات روانی مانند استرس و فشار روزانه
- مشکلات جسمانی مانند آلرژی
- عوارض جانبی مصرف برخی از داروها
- کار در شیفت شب
- مصرف زیاد کافئین یا الکل قبل از خواب
جهت تشخیص دقیق انواع سردرد کودکان خود در مرکز تصویربرداری بیمارستان عدل تهران با مدیریت دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:
۰۲۱-۲۲۰۶۵۸۸۰
چه بیماری‌هایی باعث بروز انواع اختلالات خواب می‌شوند؟
پزشکان معتقدند که در بسیاری از موارد، اختلالات خواب در نتیجه یک مشکل سلامت زمینه‌ای ایجاد می‌شوند. در ادامه به این بیماری‌ها اشاره خواهیم کرد.
آلرژی و مشکلات تنفسی
آلرژی، آسم، سرماخوردگی و عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی می‌توانند تنفس در شب را دشوار و زمینه بروز مشکلات خواب را فراهم کنند.
بیماری‌های قلبی
معمولاً کسانی‌که درگیر بیماری‌های قلبی و عروقی مانند فشار خون بالا و نارسایی قلبی هستند، خواب راحتی ندارند. زیرا قلب آنها با آریتمی و سایر مشکلات دست‌و‌پنجه نرم می‌کند.
اختلالات عصبی
تحقیقات نشان داده‌اند که ابتلا به اختلالات مغزی مانند بیماری هانتینگتون، زوال عقل و آلزایمر خطر بروز انواع اختلال خواب را افزایش می‌دهد.
تکرر ادرار
مطمئنا تکرر ادرار باعث می‌شود که شما بارها در طول شب بیدار شوید. طبق تحقیقات، عدم تعادل هورمونی و بیماری‌های دستگاه ادراری در ایجاد این وضعیت نقش دارند.
اگر تکرر ادرار شما با خونریزی یا درد همراه است، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
درد مزمن
داشتن درد مداوم می‌تواند خواب رفتن را دشوار کند. حتی ممکن است بعد از به خواب رفتن، شما را دوباره بیدار کند. برخی از شایع‌ترین علل بروز درد مزمن عبارتند از:
- آرتریت
- سندرم خستگی مزمن
- فیبرومیالژیا
- بیماری التهابی روده
- سردرد
- کمردرد
افسردگی، استرس و اضطراب
مشکلات روانی مانند افسردگی، استرس و اضطراب، اغلب بر کیفیت خواب تأثیر منفی می‌گذارند. در این شرایط، ممکن است فرد برای به خواب رفتن یا خوابیدن به مدت طولانی دچار مشکل شود.
راه‌های تشخیص اختلال خواب
پزشک برای تشخیص نوع و علت اختلالات خواب در زنان و مردان، ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. سپس اطلاعاتی در مورد علائم و سابقه پزشکی بیمار جمع‌آوری می‌کند. همچنین ممکن است برای بررسی دقیق‌تر یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر را تجویز کند:
- پلی‌سومنوگرافی یا آزمایش چندگانه خواب. این آزمایش در حین خواب سطوح اکسیژن، دما بدن، حرکات بدن و امواج مغزی بیمار را ارزیابی می‌کند. بدین‌شکل، پزشک می‌تواند علت اصلی بروز اختلال خواب را تشخیص دهد.
- الکتروانسفالوگرام یا نوار مغزی. آزمایشی است که فعالیت الکتریکی مغز را ارزیابی می‌کند و هرگونه مشکل بالقوه مرتبط با این فعالیت را در حین خواب تشخیص می‌دهد.
- تست تاخیر خواب چندگانه. معمولا در روز بعد از پلی‌سومنوگرافی، برای کمک به تشخیص نارکولپسی انجام می‌شود.
نکات طلایی درمورد اختلالات خواب
در نهایت پزشک طبق نتایج تست‌ها، بهترین روند درمان اختلال خواب را تعیین می‌کند. این روند ممکن است شامل تجویز قرص‌های خواب‌آور، مکمل‌های ملاتونین، داروهای آلرژی یا سرماخوردگی، دستگاه کمک تنفسی یا حتی جراحی باشد.
همچنین پزشک نکاتی مانند مصرف سبزیجات و ماهی بیشتر، مدیریت استرس و محدود کردن مصرف کافئین را برای تغییر سبک زندگی بیمار توصیه می‌کند.
قبل از ساعت 10 شب رفتن به رختخواب و بیدار شدن در یک ساعت معین در هر روز نیز می‌تواند کیفیت خواب شما را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.
0 Comments