در اغلب بیماران علائم بیماری پارکینسون بعد از 60 سالگی ظاهر می‌شوند. اما در حدود 10 تا 20 درصد موارد، در بازه سنی 20 تا 50 سالگی رخ می‌دهد. به این وضعیت پارکینسون جوانی یا زودرس می‌گویند.

جالب است بدانید که درصد بسیار کمی از افراد به بیماری پارکینسون نوجوانی مبتلا می‌شوند و علائم آن‌ها قبل از 20 سالگی بروز می‌کنند.

محققان دقیقا نمی‌دانند که چرا بیماری پارکینسون در جوانان رخ می‌دهد، اما معتقدند که ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است.

درحالی‌که روند درمان یکسان است، اما افراد جوان ممکن است این بیماری را به شکلی متفاوت تجربه کنند. همچنین به نظر می‌رسد که روند پیشرفت بیماری در آنها کندتر و میزان بقا طولانی‌تر است.

علت بروز پارکینسون در جوانی چیست؟

اگرچه عوامل محیطی مانند موارد زیر در بروز پارکینسون جوانی موثر هستند:

• آسیب به سر
• قرار گرفتن در معرض سموم، مانند آفت‌کش‌ها

اما مشخص شده است که در بیشتر موارد، ژنتیک عامل اصلی است. زیرا اغلب در افرادی بروز می‌کند که چندین عضو خانواده مبتلا به آن دارند.

اخیراً نیز تحقیقات نشان داده‌اند که جهش‌های ژنتیکی خاص مانند جهش در ژن PRKN، با افزایش خطر ابتلا به پارکینسون زودرس همراه است. زیرا زمینه کاهش سطح دوپامین در مغز و بروز علائم را فراهم می‌کنند.

علائم پارکینسون در جوانان

طبق نتایج یک مطالعه در سال 2015، تغییرات مغزی که منجر به شروع پارکینسون می‌شوند، حدود 6 سال قبل از ظاهر شدن علائم رخ می‌دهند. اگرچه برخی از علائم پارکینسون بر حرکت بیمار تأثیر می‌گذارند، اما بسیاری از افراد علائم غیرحرکتی نیز دارند. نمونه‌هایی از علائم مرتبط با حرکت بیمار عبارتند از:

• لرزش بی‌اراده اندام‌های حرکتی به‌خصوص دست‌ها
• سفتی عضلات بازوها، پاها یا تنه
• مشکل در حفظ تعادل و هماهنگی اعضای بدن

سایر علائم احتمالی شامل موارد زیر هستند:

• تغییر در تفکر یا حافظه
• افسردگی
• یبوست یا بی‌اختیاری ادرار
• مشکلات خواب
• زوال عقل

البته ثابت شده است که در بسیاری از بیماران مبتلا به پارکینسون جوانی، سفتی یا گرفتگی بی‌دلیل عضلات یک علامت اولیه است. همچنین در اغلب موارد لرزش و حرکات غیرارادی بدن رخ می‌دهد. اما مشکلات شناختی مانند سردرگمی و زوال عقل و مشکلات حافظه کمتر مشاهده می‌شوند.

روش‌های تشخیص پارکینسون جوانی

معمولاً افراد مبتلا به بیماری پارکینسون جوانی مسیر طولانی‌تری برای تشخیص دارند. زیرا علائم آنها شباهت زیادی به آرتریت یا آسیب‌های ورزشی دارد. از این رو، گاهی اوقات به چندین پزشک مراجعه می‌کنند و قبل از رسیدن به تشخیص قطعی تحت آزمایش‌های متعدد قرار می‌گیرند. در ادامه به روش‌های معمول تشخیص این بیماری اشاره خواهیم کرد.

معاینه پزشک

پارکینسون در جوانان ابتدا براساس تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی بررسی می‌شود. اصولاً در حین معاینه پزشک متخصص مغز و اعصاب به علائمی مانند سفتی بازو یا شانه و لرزش اندام‌های حرکتی توجه می‌کند.

سپس سوالاتی در مورد سابقه خانوادگی بیمار می‌پرسد. اگر پزشک مشکوک شود، در مرحله بعد برای بررسی دقیق‌تر دستور انجام آزمایش‌های زیر را می‌دهد.

آزمایش خون

آزمایش خون می‌تواند به رد سایر علل احتمالی بروز علائم پارکینسون جوانی مانند سطح غیرطبیعی هورمون تیروئید یا آنزیم‌های کبدی کمک کند.

دات اسکن (DAT-scan)

اسکن ناقل دوپامین (Dopamine Transporter Scan) یا دات اسکن، ابزاری برای تایید تشخیص بیماری پارکینسون است. زیرا همانطورکه ذکر شد، سطح دوپامین مغز در این بیماری کاهش پیدا می‌کند.

برای انجام آن، ابتدا رادیولوژیست مقدار کمی ماده رادیواکتیو به بیمار می‌دهد. سپس مغز او را اسکن می‌کند تا بتواند فعالیت سلول‌های تولیدکننده دوپامین را بررسی کند.

ام آر آی یا سی تی اسکن مغز

ام آر آی مغز یا سی تی اسکن مغز می‌توانند نشانه‌های سکته مغزی، تومور مغزی یا هیدروسفالی که ممکن است علائم مشابهی با پارکینسون ایجاد کنند را ظاهر کنند.

اگر فرد علائم عصبی داشته باشد اما نتیجه اسکن طبیعی باشد، احتمال وجود بیماری پارکینسون زیاد است.

پونکسیون کمری

پزشک ممکن است برای رد احتمال التهاب یا عفونت مغزی، پونکسیون کمری را پیشنهاد کند.

در این آزمایش به کمک یک سوزن ظریف، مقداری از مایع مغزی نخاعی از بین مهره‌های پایینی کمر برداشت می‌شود. سپس نمونه برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

خوشبختانه مراکز تصویربرداری دکتر تقی لو در زمینه تصویربرداری پیشرفته عصبی فعالیت می‌کنند. می‌توانید از خدمات پیشرفته این مراکز برای تشخیص به‌موقع پارکینسون جوانی بهره ببرید.

نحوه درمان پارکینسون جوانی و مراقبت‌های پیشگیرانه از آن

متاسفانه محققان هنوز روش قطعی برای درمان بیماری پارکینسون پیدا نکرده‌اند. اما دارودرمانی می‌تواند به تسکین علائم و کند کردن روند پیشرفت آن کمک کند و فرد را قادر سازد تا زندگی فعالی داشته باشد.

اکثر بیماران مبتلا به پارکینسون از داروی لوودوپا استفاده می‌کنند. با این حال، داروهای دیگری مانند مهارکننده‌های MAO-B، آنتی کولینرژیک‌ها، آمانتادین و آگونیست‌های گیرنده دوپامین نیز ممکن است قبل از لوودوپا تجویز شوند.

البته برخی از پزشکان به‌دلیل خطر بروز عوارض جانبی، درمان دارویی را در مراحل اولیه توصیه نمی‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است روند دارودرمانی را به تعویق بیندازند؛ به این امید که وقتی فرد شروع به دریافت آن کرد، برای مدت طولانی‌تری موثر باقی بماند. با این حال، دانشمندان ثابت نکرده‌اند که این متدها صحیح هستند یا خیر.

در مراحل شدید پارکینسون جوانی ممکن است در کنار مصرف دارو، تحریک عمقی مغز نیز انجام شود. در طی آن جراح یک دستگاه الکتریکی کوچک را در ناحیه‌ای از مغز که درگیر است، قرار می‌دهد. این دستگاه می‌تواند به کنترل حرکتی فرد کمک زیادی کند و مانع از لرزش اندام‌ها شود.

همچنین معمولاً پزشک به بیمار توصیه می‌کند که برای مراقبت‌های پیشگیرانه، به نکات زیر نیز توجه کند:

• روزانه ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی انجام دهد.
• از مهارت و تجربه متخصصان گفتاردرمانی و رقص‌درمانی بهره ببرد.
• برای کمک به مدیریت کارهای روزمره به سراغ متخصصان کاردرمانی برود.