یکی از بیماری‌های شایع در میان سالمندان آلزایمر است که عموم مردم آن را با از دست دادن حافظه می‌شناسند. در اغلب موارد این بیماری در سنین سالمندی بروز پیدا می‌کند. مانند تمام بیماری‌ها، تشخیص بیماری آلزایمر در زمان مناسب، بابت انتخاب روش‌های درمانی بسیار کمک کننده است.
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است در ابتدا متوجه بیماری خود نشوند، اما اطرافیانشان ممکن است این علائم را تشخیص دهند. هر کسی که علائم شبیه آلزایمر را تجربه می‌کند، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. فراموش نکنید که تشخیص آلزایمر فقط توسط پزشک صورت می‌گیرد.
بیماری آلزایمر چیست؟
آلزایمر شایع‌ترین بیماری زوال عقل است که اصطلاحی عمومی برای از دست دادن حافظه و سایر توانایی‌های شناختی است. این بیماری به اندازه‌ای جدی است که در زندگی روزمره تداخل ایجاد می‌کند.
بیماری آلزایمر حدود 60 تا 80 درصد موارد زوال عقل را تشکیل می‌دهد. بزرگترین عامل خطر شناخته شده این بیماری افزایش سن است. اکثر افراد مبتلا به آلزایمر بالاتر از 65 سال سن دارند.
اگر بیماری آلزایمر یک فرد زیر 65 سال را تحت تأثیر قرار دهد، به عنوان آلزایمر زودرس یا جوان شناخته می‌شود. افراد مبتلا به آلزایمر زودرس می‌توانند در مراحل اولیه، میانی یا پیشرفته بیماری قرار داشته باشند. بنابراین تشخیص زود هنگام بیماری آلزایمر از اهمیت بالایی برخوردار است.
آلزایمر یک بیماری پیشرونده است که با گذشت زمان بدتر می‌شود. در مراحل اولیه، علائم بیماری خفیف است و ممکن است شامل فراموشی جزئی، مانند فراموش کردن نام‌ها یا وقایع اخیر باشد. با پیشرفت بیماری، علائم تشدید می‌شوند. در مراحل پیشرفته بیماری، فرد ممکن است توانایی مراقبت از خود را از دست بدهد و به کمک دیگران نیاز داشته باشد. سلول‌های مغز در این بیماری به تدریج از بین می‌روند و عملکرد مغز مختل می‌شود.
متوسط امید به زندگی افراد پس از تشخیص بیماری آلزایمر، 4 تا 8 سال است. با این حال، برخی از افراد ممکن است تا 20 سال یا بیشتر زنده بمانند.
نشانه‌های بیماری آلزایمر را بشناسید
فراموشی، شایع‌ترین علامت اولیه بیماری آلزایمر است. همان‌طور که سایر اعضای بدن با افزایش سن دچار تغییراتی می‌شوند، مغز نیز دستخوش تغییراتی می‌گردد. اکثر افراد در سنین بالا، برخی از کندی‌های ذهنی و فراموشی‌های گاه‌به‌گاه را تجربه می‌کنند. با این حال، فراموشی شدید، گیجی و سایر تغییرات عمده در عملکرد ذهنی، ممکن است نشانه‌ای از اختلال در عملکرد سلول‌های مغزی باشد.
اختلال آلزایمر معمولاً از قسمتی از مغز شروع می‌شود که مسئول یادگیری است. با پیشرفت این بیماری، علائم شدیدتری مانند گیجی، تغییر خلق و خو، سردرگمی و هذیان ایجاد می‌شود. در کل علائم آلزایمر به شرح زیر هستند:
- فراموشی: فراموش کردن اطلاعات جدید، مانند نام‌ها، رویدادها یا مکان‌ها
- مشکل در تفکر و حل مسئله: مشکل در انجام کارهایی که قبلاً به راحتی انجام می‌دادید، مانند پرداخت صورت‌حساب یا استفاده از وسایل الکترونیکی
- مشکل در برقراری ارتباط: مشکل در پیدا کردن کلمات مناسب، مشکل در درک صحبت‌های دیگران یا مشکل در بیان افکار خود
- مشکل در انجام کارهای روزمره: مشکل در لباس پوشیدن، خوردن غذا یا مراقبت از خود
- تغییر خلق و خو: افسردگی، اضطراب، تحریک‌پذیری یا بی‌تفاوتی
- تغییر در رفتار: گم شدن در مکان‌های آشنا، تکرار مکرر کارهایی که قبلاً انجام داده‌اید یا انجام کارهای خطرناک
- مشکل در درک زمان و مکان: گم شدن در زمان یا مکان، مشکل در تشخیص افراد یا اشیا
- توهمات یا هذیان‌ها: دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند، یا باورهای نادرست و شک بی‌مورد به اطرافیان
روش‌های تشخیص آلزایمر
تشخیص آلزایمر روندی پله‌کانی است که با ارزیابی دقیق پزشکی، همراهی خانواده و بررسی پرونده پزشکی شما آغاز می‌شود. پزشک ممکن است متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) یا متخصص سالمندان باشد. دکتر علائم، تاریخچه‌ی پزشکی و دارویی شما را بررسی می‌کند و با یکی از نزدیکان شما مصاحبه می‌کند. در طول معاینه موارد زیر را ارزیابی خواهد کرد:
ارزیابی شناختی
آیا مهارت‌های ذهنی شما مانند حافظه، تفکر، استدلال و حل مسئله دچار مشکل شده است؟ این ارزیابی ممکن است شامل سوالاتی باشد که باید بصورت تست به آن پاسخ دهید. در این تست حافظه کوتاه مدت و بلند مدت، میزان تمرکز و توجه و آگاهی از اطراف بررسی می‌شود. تغییرات شخصیتی و خلق و خوی شما بررسی می‌شود. سپس پزشک تصمیم می‌گیرد که شدت اختلالات شما در چه مرحله‌ای است و چه تاثیری بر زندگی روزمره شما دارد.
در صورت لزوم، آزمایش‌های تکمیلی مانند آزمایش خون، تصویربرداری مغزی و تست‌های حافظه دقیق‌تر تجویز می‌شود. این آزمایش‌ها می‌توانند به پزشک کمک کنند تا سایر شرایط با علائم مشابه را رد کند و تشخیص دقیق‌تری را ارائه دهد.
آزمایش خون
برای رد سایر بیماری‌هایی که می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند، مانند کمبود ویتامین B12 یا اختلالات تیروئید انجام می‌شود.
تصویربرداری مغزی
اسکن مغز یکی از آزمایش‌های مهم برای تشخیص آلزایمر است. بیماری آلزایمر ناشی از تخریب پیشرونده سلول‌های مغز (زوال عصبی) است. این تخریب ممکن است در تصاویر اسکن مغز به روش‌های مختلفی دیده شود.
به کمک تصویربرداری می‌توان علل احتمالی مشکلات حافظه و تفکر، مانند سکته مغزی، تومور یا اختلالات دیگر را پیدا کرد. همچنین، اسکن‌ها می‌توانند به پزشکان در مدیریت و پیگیری پیشرفت بیماری کمک کنند. انواع مختلفی از اسکن مغز برای تشخیص آلزایمر استفاده می‌شود، از جمله:
توموگرافی کامپیوتری (CT)
سی تی اسکن از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر مقطعی از مغز استفاده می‌کند. پزشکان از این تصاویر برای بررسی تومورهای مغزی و تشخیص آلزایمر استفاده می‌کنند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
در اسکن ام آر آی از امواج رادیویی و میدان‌های مغناطیسی برای ایجاد تصاویر دقیق از مغز استفاده می‌کند. از انواع این روش تصویربرداری مانند ام ار اسپکتروسکوپی مغز و اف ام آر آی برای تشخیص زوال عقل و آلزایمر استفاده می‌شود.
امروزه MRI معتبرترین وسیله در تشخیص و نیز غربالگری آلزایمر در بیماران و بستگان وی است.
توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)
اسکن PET یک ابزار پیشرفته تصویربرداری است که می‌تواند به پزشکان اطلاعات ارزشمندی درباره‌ی عملکرد مغز افراد مبتلا به آلزایمر بدهد. این اسکن با استفاده از یک ماده‌ی رادیواکتیو به نام ردیاب، فعالیت‌های مختلفی را در مغز نشان می‌دهد.
انواع مختلفی از اسکن PET وجود دارد، اما رایج‌ترین آن‌ها اسکن پت فلوئرودئوکسی گلوکز (FDG) است. این اسکن میزان مصرف گلوکز توسط سلول‌های مغزی را نشان می‌دهد. کاهش سوخت و ساز گلوکز در برخی مناطق مغز می‌تواند نشانه‌ای از جمله آلزایمر باشد.
به تازگی، نوع جدیدی از اسکن‌های پت توسعه یافته‌اند که می‌توانند تجمع پروتئین‌های آمیلوئید (پلاک‌ها) و تاو (گره‌های نوروفیبریل) را تشخیص دهند. این پروتئین‌ها با بیماری آلزایمر مرتبط هستند و این اسکن‌ها می‌توانند اطلاعات دقیقی درباره حضور و گسترش آن‌ها در مغز ارائه دهند.
در نهایت همه این ارزیابی‌های جامع به پزشک کمک می‌کند تا احتمال آلزایمر یا سایر علل احتمالی برای علائم شما را بررسی کند و برای تشخیص دقیق‌تر، اقدامات لازم را انجام دهد. پزشکان ممکن است اسکن‌های مغز را در چندین زمان مختلف انجام دهند تا بتوانند هرگونه تغییر در حافظه و سایر عملکردهای شناختی فرد را در طول زمان بررسی کنند.
بعد از تشخیص آلزایمر چه اقداماتی باید انجام داد؟
پس از تشخیص آلزایمر، مهم است که اقدامات لازم برای مدیریت بیماری و بهبود کیفیت زندگی فرد انجام شود. پزشک یا متخصص آلزایمر می‌تواند در مورد گزینه‌های درمانی، مراقبت‌ها و برنامه‌ریزی‌های آینده به شما مشاوره دهد.
در حال حاضر، درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد، اما داروهایی وجود دارند که می‌توانند به کند کردن پیشرفت بیماری کمک کنند. همچنین، درمان‌های غیردارویی نیز می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کنند. پس از شروع درمان، مهم است که پیشرفت بیماری به طور منظم پیگیری شود. این امر به پزشک کمک می‌کند تا فرایند درمان را برنامه ریزی کند.
در مراکز تصویربرداری دکتر تقی لو، پزشکان با استفاده از آنالیزهای حجم سنجی مغز می‌توانند وضعیت هر قسمت از مغز را با افراد همسن و هم‌جنس مشخص کنند. این قضیه به تشخیص زودهنگام آلزایمر کمک بزرگی می‌کند.
0 دیدگاه