تراکتوگرافی تصویربرداری تنسور انتشار (Diffusion Tensor Imaging Tractography) یا DTI تراکتوگرافی، یک تکنیک ام آر آی است که میزان انتشار آب بین سلولها را برای درک و ایجاد نقشهای از ساختارهای داخلی بدن اندازهگیری میکند. اغلب این تکنیک برای ارائه تصاویری از مغز انجام می‌شود.
این نقشه برداری به ما امکان درک چگونگی اتصال مناطق مختلف مغز به هم را تا حدودی میدهد. همچنین کمک میکند تاثیر بیماری‌هایی مانند سکته مغزی، تومورهای داخل جمجمه و اسکیزوفرنی بر ماده سفید مغز و بروز مشکلات عصبی را متوجه شویم.
در چه شرایطی پزشک DTI تراکتوگرافی را تجویز میکند؟
این تکنیک تصویربرداری پیشرفته نسبت به ام آر آی مغز، تصاویر بسیار دقیق‌تری از مغز ارائه میدهد. زیرا می‌تواند تغییرات جزئی در بافت و خونرسانی به ماده سفید مغز را نشان دهد.
معمولا توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب برای موارد زیر تجویز می‌شود:
- ارزیابی میزان تغییر شکل ماده سفید توسط تومورها و سایر ضایعات
- ارزیابی میزان رشد و بلوغ طبیعی مغز و ترسیم آناتومی مغزهای نابالغ
- شناسایی اولیه و آسیبشناسی مشکلات سیستم اسکلتی عضلانی و اعصاب محیطی
- برنامهریزی صحیح قبل از انجام جراحی مغز
- تشخیص دقیق شدت سکتههای مغزی
- تمایز میان تغییرات ناشی از ایسکمی حاد از تغییرات ناشی از ایسکمی مزمن
- تشخیص میزان تغییرات ناشی از صرع
- تشخیص دقیق محل دیسپلازی کانونی قشر مغز
- تمایز میان تومورهای مغزی
- ارزیابی و پیگیری محل ضایعات و پلاک‌های مغزی ایجاد شده در اثر مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
- تشخیص زودرس انواع زوال عقل مانند بیماری آلزایمر
- اسکیزوفرنی یا روان‌گسیختگی
مزایای انجام تراکتوگرافی چیست؟
اگرچه از نظر بسیاری از کارشناسان، DTI تراکتوگرافی صرفاً تصاویر دقیقی از مغز و سیستم عصبی مرکزی ارائه میدهد. اما تجربه نشان داده است که برای ارزیابی سایر سیستمهای بدن و تشخیص زودهنگام مشکلات آسیب شناسی آنها نیز روش مطلوبی است.
در واقع، یک ابزار قابل اعتماد برای تشخیص دقیق‌تر انواع بیماری، جراحت، خونریزی و تورم است.
DTI تراکتوگرافی چگونه انجام می‌شود؟
در حین انجام این تکنیک لازم است نورو رادیولوژیست تنظیمات ویژه‌ای را اعمال کند. نورو رادیولوژیست، رادیولوژیست متخصص در زمینه تصویربرداری عصبی است.
مشابه ام آر آی معمولی، تکنسین ابتدا از شما می‌خواهد که همه اجسام فلزی همراه خود مانند جواهرات، کمربند، عینک و غیره را خارج کنید. سپس از شما سوالاتی در مورد وجود انواع دستگاه فلزی کاشته‌شده در بدن مانند موارد زیر میکند:
- ضربان‌ساز قلب
- ایمپلنت‌های فلزی
- پمپ‌های انسولین
- دریچه‌های قلب مصنوعی
- تراشه‌های فلزی
زیرا احتمال جذب وسایل و دستگاه‌های فلزی توسط آهنربای قوی دستگاه اسکنر وجود دارد. اگر پزشک شما درخواست کرده است که از ماده حاجب استفاده شود، لازم است از چند ساعت قبل ناشتا باشید و چیزی نخورید. این ماده قسمت‌های خاصی از مغز را برجسته میکند و تصویر واضح‌تری ارائه میدهد.
در صورت نیاز، پس از تزریق ماده حاجب تکنسین به شما کمک میکند که روی تخت متحرک دستگاه دراز بکشید. برای تصویربرداری، این تخت وارد لوله بزرگ دستگاه می‌شود. اگرچه برای ایجاد تصاویر واضح لازم است کاملا بی‌تحرک باشید اما رادیولوژیست ممکن است در حین تراکتوگرافی از شما بخواهد که حرکات کوچکی انجام دهید یا به سوالات ساده پاسخ دهید.
DTI تراکتوگرافی بدون درد است و شما می‌توانید بلافاصله پس از اتمام آن به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.
جهت انجام DTI تراکتوگرافی در مرکز تصویربرداری بیمارستان عدل تهران زیر نظر دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:
۰۲۱-۲۲۰۶۵۸۸۰
خطرات تکنیک DTI چیست؟
همانطورکه ذکر شد، DTI یک نوع تکنیک MRI است. در نتیجه برای انجام آن از امواج یونیزان اشعه ایکس استفاده نمی‌شود.
در این روش، فقط میدان‌های مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تولید تصاویری از مغز، بافت‌ها و جمجمه کارایی دارند. به‌همین‌دلیل، یک تکنیک ایمن و غیرتهاجمی محسوب می‌شود.
خانم‌های باردار در صورت لزوم می‌توانند در سه ماهه دوم یا سوم بارداری و تنها با بررسی و نظر پزشک متخصص از آن استفاده کنند.
نکات مهم
طبق مطالعات انجام‌شده، این روش تنها در صورتی به یک نتیجه صحیح منجر می‌شود که ناحیه مورد نظر همگن باشد. در نتیجه در جاهایی از ماده سفید مغز که تعداد بیشتری از الیاف در کنار هم وجود دارند، الگوریتم دستگاه ضعیف عمل میکند.
چنین محدودیتی می‌توانند منجر به دنبال کردن مسیرهایی در مغز شود که وجود ندارند (دریافت نتایج مثبت کاذب) یا باعث دنبال نکردن کافی مسیرهایی که وجود دارند شود (دریافت نتایج منفی کاذب).
بنابراین، تفسیر بازسازی‌های حاصل از DTI تراکتوگرافی نیازمند تجربه و دانش قبلی زیادی است و باید توسط یک نورورادیولوژیست انجام شود.
دکتر آیدین تقی لو مدت طولانی است که به‌صورت تخصصی در حوزه تصویربرداری عصبی پیشرفته فعالیت میکند. تجهیزات پیشرفته موجود در مرکز تصویربرداری ایشان قابلیت انجام انواع تکنیک‌های پیچیده ام آر آی مغزی، به‌خصوص DTI تراکتوگرافی را دارند.
0 Comments