فلوروسکوپی (Fluoroscopy) یا فلوئوروسکوپی که در علوم فیزیک پزشکی و رادیولوژی تشخیصی پزشکی بسیار کاربرد دارد، توسط دستگاه فلوئوروسکوپ انجام میشود و از یک منبع اشعه ایکس و یک گیرنده تصویر تشکیل شده است. این روش به پزشکان اجازه می‌دهد تا حرکت اندام‌ها و ساختارهای بدن را مشاهده کنند. در ادامه سعی میکنیم اطلاعات بیشتری از این روش تصویربرداری پزشکی و کاربردهای آن در اختیار شما قرار دهیم.
فلوروسکوپی چیست؟
فلوروسکوپی یک روش تصویربرداری پزشکی است که در آن از اشعه ایکس برای ثبت تصاویر زنده از داخل بدن استفاده میشود.
در این روش منبع اشعه ایکس پرتو‌ها را به سمت بدن بیمار می‌تاباند و گیرنده تصویر، اشعه را که از بدن عبور کرده است، دریافت و به تصاویر تشخیصی و کاربردی تبدیل می‌کند. این تصویرها بر روی یک مانیتور که مربوط به دستگاه است، نمایش داده میشوند. تصاویر انواع فلوروسکوپی ساختارهای متحرک بدن را مانند یک فیلم نمایش می‌دهند، بنابراین حرکت سیستم‌های مختلف بدن با جزئیات در آنها قابل مشاهده است.
انجام فلوروسکوپی درمرکز تصویربرداری دکتر تقی لو
باید اضافه کرد که انجام آزمایش فلوروسکوپی، در مراکز مخصوص و پیشرفته که به تجهیزات و دستگاه فلوروسکوپ پیشرفته مجهزند امکان‌پذیر است. مرکز تصویربرداری دکتر تقی‌لو با دراختیار داشتن پیشرفته‌ترین دستگاه فلوروسکوپ دیجیتال، دستگاه زیمنس مدل Luminos dRF Max، آماده ارائه خدمات تشخیصی با بالاترین کیفیت است.
فلوروسکوپی برای چه مواردی کاربرد دارد؟
مانند بسیاری دیگر روشهای رادیوگرافی توسط اشعه ایکس، کاربرد فراوانی در پزشکی دارد.
این آزمایش گاهی نیز بهعنوان یک روش مکمل تشخیصی با دیگر روشهای تصویربرداری مانند عکس رنگی رحم و باریم میل مورد استفاده قرار میگیرد.
به‌طور کلی این روش تصویربرداری برای طیف گسترده ای از کاربردها استفاده میشود، از جمله:
بررسی دستگاه گوارش
فلوروسکوپی برای تشخیص بیماری‌های دستگاه گوارش مانند زخم معده، سرطان روده بزرگ و سنگ صفرا استفاده میشود.
در این روش، بیمار یک ماده حاجب را می‌بلعد یا با تزریق دریافت می‌کند که باعث میشود پزشک ساختارهای داخلی دستگاه گوارش را بهتر ببیند. این روش متفاوت از باریم انما و باریم سوالو است که به‌صورت تخصصی برای تشخیص‌های انحصاری در بعضی از اعضای دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ارزیابی عروق
از فلوروسکوپی همچنین برای تشخیص انسداد عروق یا ناهنجاری‌های عروقی استفاده میشود. ماده حاجب در این مواقع به داخل عروق تزریق می‌گردد تا پزشک بتواند جریان خون را در عروق مشاهده کند.
انجام جراحی‌های مداخله‌ای
فلوئوروسکوپی گاهی نیز برای هدایت ابزارهای جراحی در بدن استفاده میشود. در این روش، پزشک از این آزمایش برای مشاهده حرکت ابزارهای جراحی در داخل بدن استفاده می‌کند.
همچنین برخی از کاربردهای خاص فلوروسکوپی عبارتند از:
آندوسکوپی
فلوروسکوپی اغلب با آندوسکوپی ترکیب میشود که در این روش جراحی یک لوله نازک و انعطاف پذیر با یک دوربین در انتهای آن وارد بدن میشود. دستگاه فلوروسکوپ به پزشک کمک می‌کند تا حرکت لوله آندوسکوپی را مشاهده و از بروز آسیب جلوگیری کند.
کاتترگذاری
از فلوروسکوپی همچنین برای قرار دادن کاتتر در بدن استفاده میشود. کاتترها لوله‌های کوچکی هستند که می‌توان از آنها برای رساندن دارو، مایعات یا ابزارهای جراحی به داخل بدن استفاده کرد.
جراحی قلب و مغز
فلوروسکوپ در هدایت ابزارهای جراحی در قلب و مغز نیز کاربرد دارد و از آن در جراحی‌های قلبی و مغزی باز و جراحی‌های قلبی و مغزی اندوسکوپیک استفاده میشود.
چگونه برای آزمایش فلوروسکوپی آماده شویم؟
ابتدا اگر سوالی در مورد نحوه آماده شدن برای آزمایش دارید، از پزشک خود بپرسید. جهت آماده شدن برای آزمایش فلوروسکوپی، باید موارد زیر را انجام دهید:
- به پزشک خود در مورد تمام داروهایی که مصرف میکنید، از جمله داروهای گیاهی و مکملها، اطلاع دهید.
- اگر شیرده یا باردار هستید یا ممکن است باردار باشید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر به اشعه ایکس حساس هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- در روز آزمایش، لباس راحت بپوشید که به راحتی بتوان آن را از تن درآورد.
- اگر قرار است فلوروسکوپی دستگاه گوارش داشته باشید، ممکن است لازم باشد که رژیم غذایی خاصی را قبل از آزمایش دنبال کنید.
- اگر قرار است فلوروسکوپی عروق داشته باشید، ممکن است لازم باشد که آزمایش خون انجام دهید.
- همچنین اگر قرار است از این روش برای جراحی مداخله‌ای استفاده کنید، گاهی آمادگی‌های خاصی لازم است که معمولاً مراکز درمانی مربوطه یا مرکز رادیولوژی این موارد را به شما اطلاع می‌دهند.
نحوه انجام آزمایش چگونه است؟
در روز آزمایش ممکن است از شما خواسته شود که لباس مخصوصی بپوشید. ضمن اینکه باید تمامی جواهرات یا زیورآلاتی که می‌توانند در فرآیند تصویربرداری اختلال ایجاد کنند را درآورید. سپس از شما خواسته میشود که روی یک تخت فلزی دراز بکشید و یک دستگاه فلوروسکوپ بالاتر از سطح بدن شما قرار میگیرد.
قبل از شروع آزمایش، ممکن است از شما خواسته شود که یک ماده حاجب را ببلعید یا به‌صورت تزریقی دریافت کنید. البته این کار برای تمام انواع فلوروسکوپی لازم نیست.
در طول آزمایش، معمولا از شما خواسته میشود که در یک موقعیت ثابت قرار بگیرید. گاهی نیز ممکن است لازم باشد که برای مدت کوتاهی نفس خود را حبس کنید.
پس از پایان مراحل تصویربرداری، زمانی که پزشک تمام تصاویر مورد نیاز را دریافت کند، آزمایش پایان خواهد یافت.
بعد از آزمایش چه مراقبت هایی لازم است؟
ممکن است پس از آزمایش، احساس سوزش در ناحیه تصویربرداری شده، داشته باشید. این عوارض جانبی معمولاً خفیف هستند و با مراقبت‌های ساده به‌سرعت برطرف میشوند. این مراقبت‌ها عبارتند از:
- ممکن است بعد از آزمایش احساس خستگی کنید. استراحت کافی به بدن شما کمک می‌کند تا بهبود یابید.
- نوشیدن مایعات کافی به بدن شما کمک می‌کند تا ماده حاجب را از بین ببرد.
- اگر در ناحیه‌ای که تصویربرداری شده است احساس سوزش یا ناراحتی دارید، می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید.
احتمال دارد که بعد از فلوروسکوپی دستگاه گوارش، عروق و جراحی مداخله‌ای نیاز به مراقبت‌های ویژه‌تر داشته باشید. در این صورت پزشک و متخصصان مرکز رادیولوژی به شما اطلاعات لازم را خواهند داد.
جهت انجام فلوروسکوپی در مرکز تصویربرداری بیمارستان عدل تهران زیر نظر دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:
۰۲۱-۲۲۰۶۵۸۸۰
خطرات احتمالی و عوارض فلوروسکوپی چیست؟
فلوروسکوپی یک روش ایمن و غیرتهاجمی است، اما مانند سایر روشهای تصویربرداری با اشعه ایکس، میتواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. هرچند میزان این خطر بسیار کم است و معمولاً فواید آن بیشتر از خطرات است.
اگر حساسیت دارویی خاصی دارید یا دچار بیماری‌های کلیوی هستید حتما پیش از انجام آزمایش پزشک خود را درجریان بگذارید. ضمن اینکه اگر در مورد عوارض فلوروسکوپی نگران هستید، بهتر است برای اطمینان خاطر و کاهش اضطراب با پزشک خود صحبت کنید.
باید اضافه کرد برخی از عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
حساسیت پوست به اشعه ایکس
در برخی افراد، قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس میتواند باعث حساسیت پوست شود. این حساسیت معمولاً با گذشت زمان برطرف میشود.
افزایش خطر ابتلا به سرطان
قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس میتواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. با این حال، خطر ناشی از فلوروسکوپی بسیار کم است.
حساسیت به مواد حاجب
درصورت استفاده از مواد حاجب، ممکن است حساسیت‌های خفیفی ایجاد شود. تهوع و استفراغ، درد شکم، اسهال و راش پوستی از جمله این عوارضند که معمولاً به‌سرعت برطرف میشوند.
اختلال عملکرد کلیه و مشکلات تنفسی از دیگر عوارض بسیار نادر این موادند که در افرادی که به داروهای حاوی ید یا لاتکس حساسیت دارند و افرادی که مبتلا به ناراحتی کلیه هستند؛ دیده میشوند.
تفاوت رادیوگرافی و فلوروسکوپی چیست؟
رادیوگرافی و فلوروسکوپی دو روش تصویربرداری پزشکی هستند که از اشعه ایکس برای تصویربرداری از داخل بدن استفاده می‌کنند. با این حال، تفاوت‌های کلیدی بین این دو روش وجود دارد.
رادیوگرافی یک روش تصویربرداری است که در آن یک عکس ثابت از یک ناحیه از بدن گرفته میشود. اما همانطور که گفتیم، در انواع فلوروسکوپی تصاویر زنده از داخل بدن دریافت میشوند.
رادیوگرافی یک روش تصویربرداری ساده و سریع بوده که به راحتی در دسترس است. درحالی که فلوروسکوپی یک روش تصویربرداری پیچیده‌تر است که به تجهیزات پیشرفته‌تری نیاز دارد.
0 دیدگاه