مهم‌ترین مسئله در درمان بیماری‌، تشخیص صحیح و زودهنگام است که به پزشک کمک می‌کند تا درمان لازم را تجویز کند. یکی از رو‌ش‌هایی که در تشخیص درست بیماری نقش مهمی بازی می‌کند؛ تصویربرداری با دستگاه سی تی اسکن است. سی تی اسکن به دو روش با تزریق و بدون تزریق‌ انجام می‌شود که هریک در مواردی خاص به‌کار می‌روند.

در این مطلب قصد داریم درباره نحوه انجام سی تی اسکن با تزریق، کاربرد و عوارض آن اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم.

سی تی اسکن با تزریق چیست؟

در سی تی اسکن با تزریق ماده‌ حاجب یا کنتراست زا به‌صورت وریدی تزریق می‌شود. این روش برای مشاهده دقیق رگ‌های خونی در کلیه، کبد و سایر نقاط بدن که در سی تی اسکن معمولی به‌طور واضح مشخص نیست کاربرد دارد.

سی تی اسکن با کنتراست روشی دقیق برای مشاهده بهتر بافت‌های بدن محسوب می‌شود. در این روش، ماده‌ای حاوی کنتراست یددار به بدن تزریق می‌شود تا بافت‌های آسیب دیده به‌خوبی نشان داده شوند.

کاربردها

سی تی اسکن در نقاط مختلفی از بدن مانند قلب، مغز، سر و غیره انجام می‌شود و تصاویر واضحی را استخوان‌ها و بافت‌های نرم ارائه می‌دهد.

مهم‌ترین کاربردهای سی تی اسکن با تزریق عبارتند از:

• تشخیص تومورهای سرطانی
• بررسی انسداد عروق
• عفونت
• سکته مغزی
• سکته قلبی
• بررسی پیشرفت انواع سرطان
• التهاب
• تشخیص تومور مغزی
• بیماری‌ اعصاب

تفاوت سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق چیست؟

سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق از لحاظ نوع عکس‌برداری از اعضای بدن به یکدیگر شبیه هستند. تنها تفاوت این دو روش، استفاده از ماده حاجب در سی تی اسکن با تزریق برای بهبود مشاهده ساختار داخلی بدن است. در این روش، شرایط اولیه بیمار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و او از عوارض سی تی اسکن با تزریق مانند آلرژی‌ به ماده کنتراست به‌دور می‌ماند.

در سی تی اسکن مغز، قلب و شکم و لگن با تزریق، ماده حاجب را به رگ‌های خونی وارد می‌کنند تا این‌رگ‌ها در اندام‌ها و سایر بافت‌ها بهتر دیده شود. در‌ این روش، تصاویر وضوح بیشتری دارند و مواردی مانند تومورها، التهاب و وضعیت عروق بهتر دیده می‌شود. بنابرین پزشک راحت‌تر می‌تواند جریان‌ خون و عملکرد اندام‌ها را مورد بررسی قرار دهد.

قبل از سی تی اسکن با تزریق چه مواردی را رعایت کنیم؟

برای پیشگیری از هرگونه عوارض سی تی اسکن با تزریق و‌ فراهم کردن شرایط مناسب برای تزریق لازم‌ است که نکاتی را رعایت کنید. برخی‌ از مهم‌ترین‌ آمادگی‌های قبل از سی تی عبارتند از:

سابقه پزشکی‌ و آلرژی

در صورت داشتن هرگونه حساسیت به خصوص به ید یا رنگ کنتراست به پزشک خود اطلاع دهید. از آنجایی که رنگ کنتراست بر عملکرد کلیه تاثیرگذار است، امکان دارد پزشک قبل از اسکن، آزمایش خون را برای بررسی عملکرد کلیه توصیه کند.

غذا و نوشیدنی

برای سی تی اسکن شکم و لگن با تزریق تا دو ساعت قبل، از خوردن غذاهای جامد خودداری کنید. در برخی از موارد پزشک از شما می‌خواهد که آب زیادی بنوشید.

داروهای‌‌ مصرفی

داروهای مختلفی را که مصرف می‌کنید به پزشک اطلاع دهید. شاید نیاز باشد برخی از آن‌ها را قبل از آزمایش قطع کنید. مخصوصاً اگر این داروها روی عملکرد کلیه تاثیرگذار هستند.

دیابت

اگر دیابت دارید و انسولین تزریق می‌کنید طبق دستور آن ‌را انجام دهید. با مشورت پزشک تا دو ساعت قبل از اسکن سی تی و زمانی که ناشتا هستید از آبمیوه استفاده‌ کنید.

نحوه پوشش

لباس راحت و گشاد بپوشید تا در صورت نیاز بدون معطلی آن‌را با لباس بیمارستان عوض کنید. هر گونه اجسام فلزی (جواهرات، کمربند، عینک) را بردارید؛ زیرا در تصویربرداری اختلال ایجاد می‌کند.

نحوه انجام سی تی اسکن با کنتراست

در سی تی اسکن با کنتراست یک مایع بی‌رنگ بر پایه ید توسط پرستار از طریق کانول یا لوله پلاستیکی به بدن شما وارد می‌شود. مقدار ماده‌ای که به رگ بازوی شما تزریق خواهد شد باتوجه به سایز بدن و نوع آزمایش بین 30 تا 120 میلی‌لیتر متغیر است.

بعد از تزریق به اتاق تصویربرداری وارد می‌شوید،‌ تکنسین به شما کمک می‌کند تا روی تخت دراز بکشید.‌ ناحیه مورد اسکن باید در وسط حلقه دستگاه قرار بگیرد تا تصویربرداری بهتر انجام شود. در طول اسکن، دستگاه بدن شما را لمس نمی‌کند و اشعه ایکس‌ را نیز احساس نخواهید کرد. دستگاه از بدنتان تصویربرداری می‌کند و آن‌را در اختیار تکنسین قرار می‌دهد.

جهت انجام انواع تصویربرداری در مرکز تصویربرداری بیمارستان عدل تهران با مدیریت دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:

بعد از سی تی همراه تزریق ماده حاجب چه مواردی را رعایت کنیم؟

سی تی اسکن با تزریق روشی ایمن و کم‌ خطر ‌محسوب می‌شود که بعد از انجام آن می‌توانید به زندگی عادی و روزمره خود بازگردید. برای مراقبت بیشتر بعد از سی تی اسکن بهتر است نیم‌ ساعت در محل حضور داشته باشد تا در صورت بروز مشکل اقدامات فوری انجام شود.

در‌ این نوع سی تی اسکن از ماده کنتراست برای مشاهده بهتر بافت‌های بدن استفاده می‌شود. برای دفع این ماده باید تا ۴۸ ‌ساعت بعد از اسکن، آب زیادی بنوشید تا آن‌را از بدن خارج سازید. شما می‌توانید بعد از اسکن به رژیم غذایی معمول و داروهای خود ادامه دهید.

عوارض سی تی اسکن با تزریق چیست؟

اگر به صورت مکرر انجام نشود، روشی تقریباً بدون عوارض محسوب می‌شود که اغلب افراد بعد از انجام آن مشکلی ندارند. تنها عوارض سی تی اسکن با تزریق، واکنش بدن به ماده حاجب است که تنها در ۱ درصد افراد رخ می‌دهد. این مشکل ممکن است با علائمی مانند موارد زیر‌ روبرو باشد:

• خارش
• خس خس سینه
• سرفه
• تورم
• تب
• درد شکم
• حالت تهوع
• اسهال
• حساس شدن غدد بزاقی گلو

این عوارض بسیار خفیف هستند و تا چند ساعت بعد از اسکن به‌طور کامل رفع می‌شوند. اما در صورت ادامه‌ یافتن، پزشک خود را مطلع سازید تا اقدامات فوری انجام شود.