خواب عمیق و باکیفیت در طول شب به شما کمک می‌کند که در روز عملکرد بهتری داشته باشید، اما بسیاری از افراد به‌دلایل مختلفی از جمله تشنج نمی‌توانند راحت بخوابند. به‌طور کلی، تشنج در خواب مشکلات زیادی مانند احساس خستگی و عدم‌ تمرکز‌ را ایجاد می‌کند و در‌ انجام فعالیت‌های روزانه اختلال بوجود می‌آورد.

تشنج در خواب چیست؟

تشنج در خواب وضعیتی است که فرد در هنگام خواب روز یا شب به دلیل بروز فعالیت‌های غیرطبیعی الکتریکی در مغز دچار تشنج می‌شود. در این حالت، فعالیت‌های الکتریکی مغز که به‌طور طبیعی در خواب باید در آرامش باشند، به‌دلایلی تحریک می‌شوند و امواج نامنظم و شدید ایجاد می‌کنند که به بروز تشنج منجر می‌شود.

علائم تشنج در خواب

این اختلال خواب که در کودکان و بزرگسالان دیده می‌شود، با علائمی که در ادامه توضیح می‌دهیم همراه است:

علائم تشنج در خواب بزرگسالان

• گریه کردن یا ایجاد صدای غیرعادی در خواب
• گاز گرفتن زبان
• افتادن از تخت
• گیج شدن بعد از تشنج
• بیدار شدن ناگهانی از خواب
• وجود علائمی مانند سردرد و کبودی بعد از بیدار شدن
• حرکت دادن غیرمعمول بدن در طول خواب

علائم تشنج در خواب کودکان

این علائم تقریباً مشابه بزرگسالان است و با نشانه‌های زیر همراه است:

• گریه کردن یا ایجاد سروصدا
• بی‌اختیاری ادرار
• لرزید یا تکان دادن بیش از حد بدن
• شل شدن بدن
• تکان خوردن لب‌ها
• بیدار شدن بی‌دلیل و ناگهانی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

بسیاری از افرادی که به تشنج‌های روزانه مبتلا هستند، احتمال بروز تشنج در خواب نیز در آنها وجود دارد‌‌. بنابراین، اگر دچار علائم ذکر شده مانند رفتار غیرعادی در هنگام خوابیدن هستید، بعد از بیدار شدن سردرد دارید و بدخلقی می‌کنید؛ باید فوراً به پزشک مراجعه کنید و تحت معاینه قرار بگیرید.

تشنج در خواب چه خطراتی برای فرد دارد؟

• ممکن است فرد از روی تخت به زمین بیفتد و آسیب ببیند.
• اگر فرد غلت نخورد، استفراغ و مایعات وارد ریه‌ها می‌شوند.
• احتمال دارد به خفگی بیانجامد.
• مواردی نادر از مرگ‌ومیر نیز به‌دلیل تشنج در خواب گزارش شده است.

آیا تشنج در خواب باعث مرگ می شود؟

تشنج در خواب در برخی موارد نادر به مرگ منجر می‌شود؛ این مشکل بیشتر در افراد مبتلا به صرع رخ می‌دهد.

تشنج تنظیم طبیعی تغییرات بدن را که مربوط به خواب است، مختل می‌کند و ‌در مواردی به مرگ منجر می‌شود. این خطر به‌ویژه در افرادی که تشنج‌های شبانه و کنترل‌نشده دارند، بیشتر است.

انواع تشنج خواب

دارای انواع مختلفی است که برخی از مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

صرع لوب فرونتال

این نوع یکی از شایع‌ترین اشکال صرع مرتبط با خواب است. تشنج لوب فرونتال اغلب علائمی مانند حرکات تند، سفتی عضلانی و گاهی اوقات رفتارهایی مانند جیغ زدن را به‌همراه دارد.

صرع میوکلونیک نوجوانان

این نوع از تشنج خواب در نوجوانی شروع می‌شود و با حرکات میوکلونیک (تکانی) پس از بیدار شدن از خواب همراه است.

اگرچه این تشنج فقط در شب اتفاق نمی‌افتد، اما علائمی همچون تکان خوردن در هنگام بیدارشدن را به‌دنبال دارد.‌

صرع خوش خیم رولاندیک

این شکل از صرع معمولاً کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اغلب با علائمی شامل تکان دادن صورت یا مشکلات گفتاری ظاهر می‌شود و بیشتر در مراحل اولیه خواب رخ می‌دهد.

تشنج تونیک-کلونیک

پس از بیدار شدن از خواب رخ می‌دهد و معمولاً شامل دو مرحله است: مرحله تونیک که در آن ماهیچه‌ها سفت خواهند شد و به دنبال آن مرحله کلونیک که در آن تکان‌های ریتمیک شروع می‌شوند.

دلایل بروز

برخی از علل بالقوه تشنج به شرح زیر است:

• ژنتیک
• ضربه خوردن سر
• عفونت مغزی
• سکته
• تومور مغزی
• ناهنجاری‌های عروقی و خونی
• التهاب مغز
• قند خون پایین
• ترک الکل

جهت تشخیص انواع تشنج و اختلالات خواب در مراکز تصویربرداری دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:

موثرترین روش‌های درمان نشنج در خواب

 پزشکان بعد از تشخیص صرع و تشنج در خواب از روش‌های زیر برای درمان استفاده می‌کنند:

داروهای ضد تشنج

درمان اولیه برای تشنج‌های مرتبط با خواب، داروهای ضد تشنج است که به تنظیم فعالیت مغز کمک می‌کند. انتخاب دارو به نوع تشنج و مشخصات سلامت فردی بیمار بستگی دارد.

شیوه زندگی و مدیریت خواب

بهداشت خواب بر‌ کاهش دفعات تشنج موثر است؛ چراکه بد خوابیدن از محرک‌های ایجاد تشنج محسوب می‌شود. از دیگر موارد می‌توان به مدیریت استرس، زمان خواب مناسب و جلوگیری از بی‌خوابی اشاره کرد.

رژیم غذایی مناسب

برای افرادی که از مصرف دارو برای درمان تشنج در خواب نتیجه مناسبی نمی‌گیرند،‌ رژیم غذایی کم‌ چرب و کم کربوهیدرات روش خوبی به‌حساب می‌آید. این رژیم غذایی معمولاً به کودکان توصیه می‌شود، اما در برخی مواقع ممکن است برای بزرگسالان نیز مفید باشد.

گزینه‌های جراحی

برای برخی از بیماران مبتلا به صرع کانونی که در آن تشنج در یک منطقه خاص مغز متمرکز است،  برداشتن ناحیه کانونی تشنج با جراحی می‌تواند موثر باشد.