بیماری آلزایمر شایع‌ترین شکل زوال عقل است که بر حافظه، تفکر و خلق‌وخو تأثیر بدی می‌گذارد. این مساله می‌تواند مانع از انجام فعالیت‌ها و عملکردهای روزانه شود. جالب است بدانید که دو نوع اساسی از این بیماری با عنوان آلزایمر زودرس و آلزایمر دیررس وجود دارد. آلزایمر دیررس بسیار شایع‌تر است و معمولاً پس از 65 سالگی شروع می‌شود. درحالی‌که آلزایمر زودرس شکل نسبتاً نادری از این بیماری است و معمولاً در سنین 40 تا 50 سالگی تشخیص داده می‌شود. طبق آمار، کمتر از پنج درصد از تمام بیماران آلزایمر به این نوع مبتلا هستند.

اگرچه علائم آلزایمر زودرس شبیه به نوع دیررس هستند، اما تشخیص زودهنگام آنها کمی دشوار است. زیرا ممکن است پزشک کاهش قدرت حافظه و توانایی‌های شناختی یا فیزیکی را به رویدادهای زندگی مانند استرس زیاد نسبت بدهد.

علائم آلزایمر زودرس چیست؟

علائم اکثر افراد مبتلا به بیماری آلزایمر زودرس، دقیقاً منعکس‌کننده علائم سایر اشکال بیماری آلزایمر هستند و عبارتند از:

• فراموش کردن مسائل مهم مانند تاریخ روز و سال
• فراموشی اطلاعاتی که اخیرا ذکر شده‌اند
• پرسیدن مکرر سوالات یکسان و درخواست یادآوری اطلاعات ساده
• مشکل در حل مشکلات روزمره مانند پیگیری صورتحساب‌ها و پیروی از یک دستورالعمل غذا
• گم شدن در اثر فراموش کردن مسیرهای عادی مانند مسیر خانه و نحوه رسیدن به آنجا
• مشکلات جسمی مانند اختلال در دیدن، صحبت کردن، بلعیدن یا راه رفتن
• مشکل در استدلال و قضاوت در مورد ساده‌ترین مسائل
• کناره‌گیری از کار و موقعیت‌های اجتماعی
• تغییرات در خلق‌وخو و نوع شخصیت مانند سوءظن نسبت به دوستان یا خانواده

مطمئنا اگر به موقع به پزشک مراجعه نکنید، شدت علائم آلزایمر زودرس افزایش پیدا می‌کند و وضعیت بدتر خواهد شد.

دلایل بروز بیماری آلزایمر زودرس

اگرچه علت دقیق بروز آلزایمر در جوانان مشخص نشده است؛ اما محققان ژن‌های نادری را کشف کرده‌اند که ممکن است مستقیماً باعث ایجاد این بیماری شوند. این ژن‌ها عبارتند از:

• ژن پیش‌ساز پروتئین آمیلوئید (APP) که روی کروموزوم 21 قرار دارد.
• پرسنیلین-1 (PS1) که روی کروموزوم 14 قرار دارد.
• ژن پرسنیلین-2 (PS2) که روی کروموزوم 1 قرار دارد.

در واقع این ژن‌ها می‌توانند در یک خانواده از یک نسل به نسل دیگر منتقل شوند و جهش ایجاد شده در آنها زمینه بروز آلزایمر زودرس را فراهم می‌کند. درحالی‌که ژن آپولیپوپروتئین E (APOE) که یکی دیگر از ژن‌های مرتبط با آلزایمر است، اغلب باعث بروز آلزایمر دیررس می‌شود.

اکثر متخصصان معتقدند که بیماری آلزایمر به دلیل تجمع دو پروتئین به نام آمیلوئید و تاو در مغز ایجاد می‌شود. در اصل، جهش و بیان ژن‌های ذکر شده باعث تولید غیرطبیعی این پروتئین‌ها و سپس تحلیل عملکرد مغز می‌شود.

روش‌های تشخیص بیماری آلزایمر در جوانان

در حال حاضر تشخیص این بیماری به یافتن علائم زوال ذهنی متکی است. به‌همین‌دلیل، توصیه می‌کنیم به دقت در مورد علائم و سابقه خانوادگی خود با پزشک صحبت کنید. البته ازآنجایی‌که شروع علائم آلزایمر زودرس ممکن است به دلایل دیگری مانند استرس باشد، پزشک برای تشخیص قطعی از آزمایش‌های مختلفی استفاده می‌کند.

معمولاً ابتدا تست‌های مربوط به حافظه، حل مسئله و سایر مهارت‌های ذهنی را انجام می‌دهد. بسته به نتایج آنها ممکن است از شما بخواهد که آزمایش‌های دقیق‌تری را با یک روانشناس انجام دهید. سپس نتایج آزمایش خون، ادرار و در مواردی نتایج آزمایش مایع مغزی نخاعی را بررسی می‌کند.

همچنین ممکن است دستور انجام یک یا چند آزمایش تصویربرداری مانند موارد زیر را بدهد:

• سی تی اسکن مغز
• ام آر آی به خصوص ام آر آی پرفیوژن
• حجم ‌سنجی مغز

تصاویر و نتایج این آزمایش‌ها نگاه دقیق‌تری به پزشک می‌دهند. زیرا می‌تواند به کمک آنها میزان آسیب به بافت مغز در اثر آلزایمر را ارزیابی کند.

به عنوان مثال، ام آر آی مغز تاحدودی در شناسایی محل تجمع پروتئین‌های آمیلوئید و تاو موثر است. همچنین به کمک حجم ‌سنجی مغز می‌توان میزان تحلیل و کاهش حجم مغز ناشی از آلزایمر را اندازه‌گیری کرد.

روش‌های پیشگیری از بیماری آلزایمر زودرس

متخصصان هنوز نمی‌دانند که چگونه می‌توان از بروز بیماری آلزایمر پیشگیری کرد. اما اخیرا برخی از شواهد نشان داده‌اند که می‌توان با تغییر سبک زندگی و انجام کارهای زیر خطر ابتلا به آن را کاهش داد:

• فعالیت بدنی منظم
• خوردن یک رژیم غذایی سالم
• آموزش و یادگیری مادام‌العمر مطالب
• فعال ماندن از نظر اجتماعی و ذهنی
• جلوگیری از ضربه مغزی

جهت انجام انواع تصویربرداری در مرکز تصویربرداری بیمارستان عدل تهران با مدیریت دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

ازآنجایی‌که تشخیص زودهنگام این بیماری می‌تواند به گزینه‌های درمانی بهتری منجر شود؛ بهتر است در صورت مشاهده هر یک از علائم هشداردهنده فوراً به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. پزشک با تجویز دارو و ارائه دستورالعمل‌های دیگر می‌تواند کمک زیادی به کاهش سرعت پیشرفت آلزایمر و بهبود کیفیت زندگی شما کند.

روش‌های درمان بیماری آلزایمر زودرس

اگرچه ابتلا به این بیماری نگران‌کننده است، اما سعی کنید با خانواده، دوستان و تیم پزشکی یک برنامه جامع برای زندگی خود ایجاد کنید.

متاسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد، اما می‌توان با دارودرمانی زیر نظر پزشک متخصص به بهبود علائم آن کمک کرد.

همچنین ممکن است پزشک برای مدیریت سایر مشکلات مرتبط با آلزایمر مانند بی‌خوابی، کابوس‌های شبانه و اضطراب، مصرف قرص‌ خواب، دارو ضدافسردگی یا آرام‌بخش را پیشنهاد کند.

تجربه نشان داده است که در کنار دارودرمانی، انجام برخی از فعالیت‌ها مانند موارد زیر نیز می‌تواند به مدیریت علائم و مشکلات رفتاری ناشی از آلزایمر کمک کند:

• قرار گرفتن در معرض نور خورشید
• خوردن یک رژیم غذایی سالم
• کاهش یا حذف مصرف الکل
• انجام تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند یوگا برای کاهش استرس
• انجام تمرینات هوازی
• تمرینات شناختی و یادگیری مطالب جدید

در نهایت اگر پزشک صلاح بداند، برای بهبود کیفیت زندگی شغلی، اجتماعی و خانوادگی ممکن است شما را به متخصصان کاردرمانی و گفتاردرمانی ارجاع بدهد.

خوشبختانه مرکز تصویربرداری دکتر تقی لو به صورت پیشرفته در زمینه تصویربرداری عصبی فعالیت می‌کند. می‌توانید از خدمات عالی آن برای تشخیص بیماری آلزایمر زودرس استفاده کنید.