خروپف یا خرناس، یکی از شایع‌ترین انواع اختلال خواب است که علاوه‌بر اینکه کیفیت خواب فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، می‌تواند نشانه مشکلات سلامتی جدی‌تری نیز باشد. بنابرین باید این پدیده را جدی بگیرید. معمولاً خروپف به دلیل لرزش بافت‌های گلو در هنگام تنفس ایجاد می‌شود و در صورت عدم درمان، عوارض جدی برای سلامت فرد ایجاد می‌کند.
تشخیص دقیق علت خروپف، به بهبود کیفیت خواب کمک کرده و از بروز مشکلات مربوط به سلامتی در بلند مدت جلوگیری می‌کند.
خروپف چیست؟
خروپف یا خرناس صدایی خشن یا خش‌دار است که هنگام عبور جریان هوا از بافت‌های شل‌شده در گلو ایجاد می‌شود و باعث لرزش این بافت‌ها در حین تنفس می‌گردد. این پدیده می‌تواند به‌شکل صداهایی مانند خرخر، سوت‌زدن یا غرغر‌کردن ظاهر شود.
وقتی فرد می‌خوابد، ماهیچه‌ها و بافت‌ها، از جمله بافت‌های گلو شل می‌شوند و ممکن است با عبور هوا بلرزند.
تقریباً همه افراد در برخی مواقع، مانند هنگام بیماری یا آلرژی، خروپف می‌کنند، اما زمانی که این مسئله به‌طور مزمن و هر شب اتفاق بیفتد، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری مانند آپنه خواب باشد. در چنین مواردی، مراجعه به پزشک و تشخیص دقیق علت ضروری است.
دلایل بروز خروپف چیست؟
خرناس به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و عواملی هم وجود دارند که ریسک فاکتور آن محسوب می‌شوند. در ادامه دلایل و ریسک‌های بروز این عارضه را بررسی می‌کنیم.
آناتومی دهان و گلو
ساختار فیزیکی یا آناتومی دهان و گلو یکی از دلایل اصلی این عارضه است. افرادی که دارای کام نرم و پایین‌افتاده، لوزه‌ها یا آدنوئیدهای بزرگ یا زبان بزرگ هستند، بیشتر در معرض خروپف قرار دارند.
همچنین، افرادی که دارای زبان کوچک بلند هستند، ممکن است دچار انسداد جزئی در مجاری هوایی شوند که باعث لرزش بافت‌ها و ایجاد صدا می‌شود.
چاقی و اضافه‌وزن
چاقی یکی از عوامل مهم در بروز این عارضه است. بافت‌های چربی اضافی در اطراف گردن و گلو می‌توانند فشار بیشتری به مجاری هوایی وارد کرده و آن را تنگ کنند.
این تنگی باعث افزایش لرزش بافت‌ها در هنگام تنفس و در نتیجه بروز صدای ناهنجار از گلو می‌شود.
مصرف الکل و داروهای آرام‌بخش
مصرف الکل و داروهای خواب‌آور باعث شل شدن عضلات گلو می‌شود. این شل‌شدگی می‌تواند راه هوایی را مسدود کرده و لرزش بافت‌ها را افزایش دهد، که به خروپف منجر می‌شود.
مشکلات بینی
انسداد بینی ناشی از آلرژی، سرماخوردگی یا انحراف تیغه بینی می‌تواند جریان هوا را محدود کند. این انسداد باعث می‌شود فرد بیشتر از دهان نفس بکشد که این امر خطر خرناس را افزایش می‌دهد.
وضعیت خواب
خوابیدن به پشت (طاق باز) یکی از دلایل شایع خروپف است. در این حالت، نیروی جاذبه باعث می‌شود زبان و کام نرم به عقب افتاده و راه هوایی را مسدود کنند. این انسداد سبب می‌شود جریان هوا با شدت بیشتری به بافت‌ها برخورد کرده و باعث لرزش آن‌ها و تولید صدا شود.
کم خوابی
عدم خواب کافی می‌تواند باعث شل شدگی بیش از حد عضلات گلو شود. این امر راه هوایی را تنگ کرده و خطر خروپف را افزایش می‌دهد.
عوامل دیگر
علاوه‌بر این مواردی که ذکر کردیم، سن بالا، جنس مذکر، سابقه خانوادگی و بارداری هم از جمله ریسک‌فاکتورهای عارضه خروپف محسوب می‌شوند.
چگونه می‌توان علت خروپف را تشخیص داد؟
علت این عارضه به روش‌های زیر مشخص می‌شود.
- معاینه فیزیکی: پزشک، بینی، دهان و گلو را بررسی می‌کند تا مشکلات ساختاری یا انسداد را تشخیص دهد.
- پرسش‌های کلیدی: پزشک سوالاتی درباره دفعات و شدت این عارضه، وضعیت خواب و احساس خستگی روزانه می‌پرسد.
- گزارش همسر یا همراه: توصیف همسر از صدای خروپف و الگوهای تنفسی کمک‌کننده است.
- مطالعه خواب (پلی سومنوگرافی): بررسی فعالیت مغز، الگوهای تنفسی، سطح اکسیژن و حرکات بدن در خواب از روش‌های تشخیص علت خرناس است.
- تست‌های تخصصی: در صورت مشکوک‌بودن به آپنه یا وقفه تنفسی خواب، ممکن است بیمار به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع داده شود.
راه‌های پیشگیری
برای پیشگیری از خروپف، اقدامات زیر کمک‌کننده هستند.
- تغییر وضعیت خواب: به پهلو بخوابید تا از افتادن زبان و مسدودشدن راه هوایی جلوگیری شود.
- حفظ وزن سالم: کاهش وزن اضافی می‌تواند فشار روی راه‌های هوایی را کاهش دهد.
- اجتناب از الکل و آرام‌بخش‌ها: این مواد عضلات گلو را شل کرده و خروپف را تشدید می‌کنند.
- درمان گرفتگی بینی: استفاده از اسپری‌های نمکی یا ضداحتقان‌ها به باز نگه‌داشتن مجاری بینی کمک می‌کند.
- ترک سیگار: سیگارکشیدن باعث التهاب و انسداد راه‌های هوایی می‌شود.
- بالابردن سر هنگام خواب: بالابردن سر با استفاده از بالش اضافی می‌تواند به باز نگه‌داشتن راه هوایی کمک کند.
- حفظ رطوبت محیط خواب: استفاده از دستگاه بخور برای جلوگیری از خشکی هوای اتاق خواب مفید است.
- تمرینات گلو: تمرینات تقویت عضلات گلو می‌تواند به کاهش خروپف کمک کند.
جهت تشخیص انواع اختلالات خواب در مراکز تصویربرداری دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:
۰۲۱-۲۲۰۶۵۸۸۰
راه‌های درمان خروپف
خرناس، براساس علت ایجاد آن، به روش‌های زیر درمان می‌شود. توجه داشته باشید که هریک از این روش‌ها بسته به علت خروپف و شرایط فردی می‌توانند مؤثر باشند. انتخاب بهترین روش درمانی باید با مشورت پزشک انجام شود.
دستگاه‌های دهانی
این دستگاه‌ها که به‌عنوان محافظ دهان یا دستگاه پیش‌برنده فک پایین شناخته می‌شوند، با نگه‌داشتن فک و زبان در موقعیت مناسب، راه هوایی را باز نگه می‌دارند.
این روش برای افرادی که زبانشان راه هوایی را مسدود می‌کند، مفید است.
تغییرات سبک زندگی
تغییرات سبک زنگی مانند کاهش وزن، پرهیز از الکل و تغییر وضعیت خواب می‌تواند تا حدی به درمان خروپف کمک کند.
نوار و گشادکننده‌های بینی
این ابزارها با باز نگه داشتن مجاری بینی، جریان هوا را بهبود می‌بخشند و برای افرادی که دچار انسداد بینی هستند، مفیدند.
دارو درمانی
استفاده از داروهای ضداحتقان یا اسپری‌های بینی با تشخیص پزشک متخصص می‌تواند تورم داخل بینی را کاهش دهد و راه هوایی را باز کند، به‌ویژه در مواردی که خروپف ناشی از آلرژی یا سرماخوردگی باشد.
جراحی
در موارد شدید و بحرانی، جراحی برای اصلاح ساختارهای مجاری هوایی انجام می‌شود. روش‌های جراحی شامل موارد زیر هستند:
- LAUP (لیزر-یوولو پالاتوپلاستی): کاهش بافت اضافی در کام نرم
- سپتوپلاستی: اصلاح انحراف تیغه بینی
- تنسیلکتومی یا آدنوئیدکتومی: برداشتن لوزه‌ها یا آدنوئیدهای بزرگ
- سومنوپلاستی: استفاده از انرژی رادیوفرکانس برای کوچک‌کردن بافت‌های اضافی
دستگاه CPAP (فشار مثبت مداوم راه هوایی)
برای افرادی که خروپف ناشی از آپنه است، دستگاه CPAP با ایجاد فشار هوا در راه‌های هوایی، از انسداد جلوگیری می‌کند.
تحریک عصبی هیپوگلوسال
این روش جدید شامل کاشت یک دستگاه کوچک در قفسه سینه است که با تحریک عصبی، زبان را به جلو هدایت کرده و راه هوایی را باز نگه می‌دارد.
0 Comments