تشخیص دقیق بیماری‌های مغز و نخاع نقش حیاتی در روند درمان آن‌ها دارد و اینجاست که تخصص نورورادیولوژی اهمیت پیدا می‌کند. این رشته، شاخه‌ای از تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از فناوری‌هایی مانند سی تی اسکن، ام آر آی و رادیولوژی، ساختارها و عملکرد سیستم عصبی مرکزی و محیطی را بررسی می‌کند.

این تخصص به پزشکان کمک می‌کند تا اختلالات مغزی، ضایعات نخاعی، تومورها و آسیب‌های عصبی را با دقت بالا تشخیص دهند و مسیر درمانی مناسب را انتخاب کنند.

اگر به‌دنبال بهترین نورورادیولوژیست تهران هستید و یا می‌خواهید درباره نورورادیولوژی اطلاعات بیشتری کسب کنید، این متن برای شما نوشته شده است.

نورورادیولوژی چیست؟

نورورادیولوژی شاخه‌ای از رادیولوژی تشخیصی است که به تشخیص بیماری‌ها و ناهنجاری‌های مغز، نخاع، سر و گردن می‌پردازد. نورورادیولوژیست با استفاده از تصاویر دقیق پزشکی، سیستم عصبی را بررسی و بیماری‌هایی مانند سکته مغزی، تومور، آنوریسم مغزی، آلزایمر و بسیاری موارد دیگر را شناسایی می‌کند.

آن‌ها علاوه‌بر تشخیص، برخی درمان‌های کم‌تهاجمی مانند آمبولیزاسیون و قراردادن استنت را نیز انجام می‌دهند.

کاربردهای نورورادیولوژی در تشخیص بیماری‌ها

نورورادیولوژی کاربردهای گسترده‌ای در تشخیص بیماری‌ها و آسیب‌های سیستم عصبی دارد. بهترین نورورادیولوژیست تهران با تصویربرداری دقیق از مغز، نخاع و اعصاب محیطی، می‌تواند بیماری‌هایی زیر را تشخیص دهد.

• آنوریسم‌ها: تشخیص تورم غیرطبیعی دیواره عروق مغز که خطر پارگی و خون‌ریزی را افزایش می‌دهد.
• بدشکلی‌های عروقی مغز: تشخیص اتصالات غیرطبیعی بین شریان‌ها و وریدها که می‌تواند باعث سکته یا خون‌ریزی شود.
• سکته‌های مغزی: شناسایی سکته‌های ایسکمیک یا هموراژیک برای تعیین سریع‌ترین و موثرترین درمان
• تومورهای مغز و نخاع: تشخیص تومورهای خوش‌خیم و بدخیم برای برنامه‌ریزی جراحی یا درمان‌های دیگر
• اختلالات دژنراتیو: تشخیص پارکینسون، آلزایمر، ام‌ اس و موارد دیگر با بررسی تغییرات مغزی ناشی از بیماری‌های پیش‌رونده عصبی
• اختلالات عملکردی: کمک به شناسایی علت مشکلات عصبی مانند سردرد، تشنج و سرگیجه بدون آسیب ساختاری واضح
• عفونت‌های مغز و نخاع: بررسی میزان و محل عفونت برای درمان مناسب بیماریهایی مانند مننژیت، انسفالیت و آبسه
• اختلالات حرکتی و نوروماسکولار: تشخیص آسیب‌ها یا بیماری‌های اعصاب محیطی و عضلات مانند فلج بل، نوروپاتی محیطی و میاستنی گراویس

بیشتر بخوانید: حجم‌ سنجی مغز چیست؟

نورورادیولوژیست کیست و چه خدماتی ارائه می‌دهد؟

نورورادیولوژیست پزشکی متخصص در تصویربرداری و تشخیص بیماری‌های مغز، نخاع، سر و گردن است. این تخصص نیازمند تحصیلات طولانی است و پزشکان برای رسیدن به این مرحله باید دوره‌های زیر را بگذرانند:

• دوره پزشکی عمومی: 7 سال پزشکی عمومی
• رزیدنتی رادیولوژی: ۴ سال رزیدنتی در رادیولوژی، برای تسلط بر اصول تصویربرداری و تفسیر تصاویر
• آموزش فوق‌تخصصی: ۱ تا ۲ سال فلوشیپ نورورادیولوژی، شامل یادگیری تکنیک‌های پیشرفته MRI CT، آنژیوگرافی مغز و روش‌های درمان کم‌تهاجمی
• تخصص‌های اختیاری: امکان آموزش در رادیولوژی مداخله ای(درمان آنوریسم‌ها و بدشکلی‌های عروقی) یا نورورادیولوژی کودکان
• دوره‌های بازآموزی: شامل امتحانات دوره‌ای و آموزش مداوم برای به‌روزماندن با پیشرفت‌های تکنولوژی و روش‌های درمان.

بهترین متخصص نورورادیولوژی علاوه‌بر تفسیر تصاویر، در انتخاب بهترین روش تصویربرداری و هدایت درمان‌های کم‌تهاجمی نیز نقش دارد.

این آموزش طولانی و دقیق باعث می‌شود آن‌ها بتوانند تشخیص‌های پیچیده و درمان‌های پیشرفته را با بالاترین دقت ارائه دهند.

همکاری نزدیک با نورولوژیست‌ها، جراحان مغز و اعصاب و دیگر متخصصان، بهترین نتیجه را در زمینه تشخیص و درمان فراهم می‌سازد.

جهت مراجعه به بهترین نورورادیولوژیست تهران، نوبت آنلاین خود را دریافت کنید:

چه موقع باید به نورورادیولوژیست مراجعه کنیم؟

به‌طور کلی، اگر پزشک شما (نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب) به تصویربرداری پیشرفته نیاز داشته باشد، شما را به نورورادیولوژیست ارجاع می‌دهد. در ادامه مهم‌ترین مواردی را که نیاز به مراجعه به متخصص نورورادیولوژی دارید را آورده‌ایم.

• مشکلات مغزی ناگهانی یا آسیب تروماتیک مغز که نیاز به تصویربرداری فوری دارد.
• تشخیص تومورهای مغز و نخاع، یا ضایعاتی که در سایر آزمایش‌ها شناسایی نشده‌اند.
• سردردهای شدید و مزمن، تشنج، سرگیجه یا اختلالات تعادل که علت دقیق آن‌ها مشخص نیست.
• بیماری‌های دژنراتیو عصبی و دیگر اختلالات پیش‌رونده که بررسی ساختاری یا عملکردی مغز را نیاز دارند.
• آسیب‌های نخاعی یا اعصاب محیطی که نیاز به تصویربرداری تخصصی دارد.
• آنوریسم‌ها، بدشکلی‌های عروقی (AVM) یا استنوز عروق که ممکن است به درمان کم‌تهاجمی نیاز داشته باشند.
• افرادی که تحت آمبولیزاسیون، استنت‌گذاری یا درمان‌های مداخله‌ای قرار گرفته‌اند.

بهترین نورورادیولوژیست تهران کیست؟

دکتر آیدین تقی ‌لو یکی از برجسته‌ترین نورورادیولوژیست‌های تهران است که در زمینه تصویربرداری عصبی پیشرفته، فعالیت می‌کند. ایشان تخصص رادیولوژی خود را از دانشگاه علوم پزشکی تهران دریافت کرده و با سال‌ها تجربه حرفه‌ای، در تشخیص دقیق بیماری‌های مغز، نخاع و سر و گردن نقش کلیدی دارند.

دکتر تقی ‌لو علاوه‌بر فعالیت بالینی، سابقه علمی قابل توجهی نیز دارد و مقالات متعددی در مجلات معتبر اروپایی و آمریکایی به چاپ رسانده است. ایشان چندین مرکز پیشرفته رادیولوژی، را تاسیس کرده‌اند و خدمات تصویربرداری دقیق و پیشرفته‌ای را در مراکز خود ارائه می‌دهند.

میگرن یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی است که با سردردهای شدید و تکرارشونده همراه است.

شدت و نوع علائم میگرن در افراد مختلف متفاوت است و همین موضوع باعث می‌شود به دسته‌ها و انواع گوناگونی تقسیم بندی شود. شناخت دقیق بیماری و نوع آن، نخستین گام برای انتخاب روش درمان مناسب و کنترل بهتر آن است.

میگرن چیست؟

میگرن نوعی سردرد شدید و تکرارشونده است که معمولاً با درد ضربان‌دار یا کوبنده در یک سمت سر همراه می‌شود و می‌تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه یابد.

این بیماری تنها یک درد ساده در قسمت سر نیست، بلکه اغلب با علائمی مانند تهوع، حساسیت به نور و صدا، تاری دید و اختلال در تمرکز همراه است. به همین دلیل می‌تواند زندگی روزمره فرد را به‌طور جدی تحت‌تأثیر قرار دهد.

بیشتر بخوانید: میگرن عصبی

مراحل و فازهای مختلف میگرن چیست؟

در برخی افراد، پیش از شروع حمله، تغییرات خلقی، خستگی، اختلال خواب یا افزایش تشنگی دیده می‌شود که به آن فاز پرودروم (Prodrome) گفته می‌شود.

گاهی نیز مرحله‌ای به نام اورا (Aura) رخ می‌دهد که شامل اختلالات بینایی، ضعف عضلانی، بی‌حسی یا مشکل در گفتار است.

پس از سردرد، دوره‌ای موسوم به پست‌دروم (Postdrome) آغاز می‌شود که با خستگی، سرگیجه و کاهش تمرکز همراه است.

برای تشخیص انواع میگرن با پیشرفته‌ترین تجهیزات تصویربرداری، نوبت آنلاین خود را دریافت کنید:

انواع میگرن‌ها و علائم

در ادامه شما را با 7 نوع مختلف میگرن و علائم هرکدام از آن‌ها آشنا می‌کنیم.

1.    میگرن مزمن

میگرن مزمن، حالتی است که فرد در طول ماه حداقل ۱۵ روز سردرد دارد که دست‌کم ۸ روز آن همراه با علائم میگرنی است.

تفاوت اصلی آن با میگرن اپیزودیک (دوره‌ای) در تکرار و طولانی‌بودن حملات است، به‌طوری‌که گاهی مرز میان یک حمله و شروع حمله بعدی نامشخص است. در این نوع، علائم کلاسیک همچنان دیده می‌شود و شدت و تداوم آن‌ها زندگی روزمره را مختل می‌کند.

این وضعیت در زنان شایع‌تر است و می‌تواند در اثر عواملی مانند اضافه‌وزن، مصرف بیش‌ازحد داروهای مسکن، اختلالات خواب یا مشکلات روحی تشدید شود.

2.    میگرن همی‌پلژیک

میگرن همی ‌پلژی یکی از انواع نادر و پیچیده‌ است که علاوه‌بر علائم معمول، ضعف عضلانی موقت در یک سمت بدن را ایجاد می‌کند. این ضعف معمولاً در مرحله‌ی اورا بروز کرده و می‌تواند با تغییرات بینایی، بی‌حسی، اختلال گفتار، خستگی و گیجی همراه باشد. نوع همی‌پلژیک، خود به دو دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود:

• همی ‌پلژیک خانوادگی: ناشی از جهش‌های ژنتیکی و سابقه‌ی خانوادگی.
• همی ‌پلژیک پراکنده: بدون سابقه‌ی خانوادگی و به‌صورت تصادفی رخ می‌دهد.

علائم این نوع میگرن شباهت زیادی به سکته مغزی دارد، به همین دلیل برای بسیاری از بیماران نگران‌کننده است.

اگرچه به‌طور معمول این حملات پس از چند روز برطرف می‌شوند، در موارد نادر ممکن است هفته‌ها ادامه یابند.

شروع میگرن همی‌پلژی معمولاً در نوجوانی بین سنین ۱۲ تا ۱۷ سال است و با افزایش سن، شدت و تعداد حملات کاهش می‌یابد.

3.    میگرن قاعدگی

میگرن قاعدگی نوعی سردرد هورمونی است که دقیقاً با نوسانات هورمونی زنان مرتبط است و معمولاً با کاهش سطح استروژن قبل از پریود ایجاد می‌شود.

برخلاف انواع معمولی این نوع سردرد، که زمان وقوع آن غیرقابل پیش‌بینی است، میگرن قاعدگی قابل پیش‌بینی است و بیشتر در همان دوره زمانی رخ می‌دهد.

معمولاً یک‌طرفه و ضربان‌دار است و با حساسیت به نور، صدا و بو، تهوع، سرگیجه و خستگی همراه است.

4.    میگرن بدون سردرد (میگرن خاموش)

به آن میگرن خاموش یا آسفالژیک نیز گفته می‌شود. در آن علائم عصبی مانند اختلالات بینایی، تهوع، حساسیت به نور و صدا، بدون درد سر ظاهر می‌شوند.

ممکن است با علائمی مانند تاری دید، نقاط درخشان، یا اختلالات حسی همراه باشد. تشخیص آن ممکن است دشوار باشد و نیاز به ارزیابی دقیق بالینی دارد.

5.    میگرن در کودکان (میگرن شکمی)

میگرن در کودکان همان بیماری است که در بزرگسالان دیده می‌شود، اما نشانه‌ها و الگوی آن کمی متفاوت است. در کودکان معمولاً درد، هر دو سمت سر را درگیر می‌کند و مدت حمله‌ها کوتاه‌تر از بزرگسالان است.

علائم رایج شامل درد ضربان‌دار، تهوع، استفراغ، سرگیجه، حساسیت به نور و صدا و گاهی مشکلات بینایی مانند دیدن لکه یا نورهای چشمک‌زن است.

میگرن کودکان اغلب تکرارشونده است و دو نوع اصلی دارد؛ میگرن بدون اورا و میگرن همراه با اورا که نشانه‌های هشداردهنده پیش از حمله را شامل می‌شود.

6.    میگرن شبکیه‌ای (میگرن چشمی)

میگرن شبکیه‌ای یا چشمی بر یک چشم تأثیر می‌گذارد و باعث اختلالات بینایی موقت و سردرد می‌شود.

برخلاف میگرن با اورا که هر دو چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در این نوع، فقط یک چشم درگیر است و درد معمولاً پشت همان چشم ایجاد می‌شود.

علائم بینایی شامل نقاط کور، خطوط یا الگوهای موج‌دار و نورهای چشمک‌زن است که معمولاً ۵ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشند و سپس بینایی به‌حالت عادی باز می‌گردد.

سردرد ممکن است قبل، حین یا بعد از اختلال بینایی رخ دهد. این میگرن نادر است و عوامل ژنتیکی و اختلالات جریان خون شبکیه در بروز آن نقش دارند.

7.    استاتوس میگرینوزوس (میگرن وضعیتی)

نوعی میگرن شدید و طولانی است که بیش از ۷۲ ساعت طول می‌کشد و علائم آن مشابه نوع معمولی است، اما شدت و مدت آن بسیار بیشتر است. توانایی عملکرد روزمره را به‌شدت مختل می‌کند و می‌تواند منجر به کم‌آبی، اختلال خواب و افسردگی شود.

متاسفانه علل بروز دقیق آن مشخص نیست؛ اما ضایعات سر، عفونت‌های ویروسی، استفاده نادرست از دارو یا تأخیر در مصرف آن می‌تواند در بروز این وضعیت نقش داشته باشد.

سندروم مویا مویا یکی از اختلالات نادر و پیچیده عروقی است که با تنگی تدریجی شریان‌های اصلی مغز همراه است و باعث تشکیل شبکه‌ای از رگ‌های کوچک و شکننده به‌عنوان مسیرهای جایگزین خون‌رسانی می‌شود. این وضعیت می‌تواند به سکته مغزی، ضعف حرکتی، سردرد و اختلالات شناختی منجر شود و تشخیص و درمان آن اغلب چالش‌برانگیز است.

با وجود اینکه این بیماری شیوع کمی دارد، آگاهی از علائم، علل احتمالی و روش‌های درمان آن برای پیشگیری از عوارض جدی اهمیت زیادی دارد. در این متن به بررسی کامل بیماری مویا مویا خواهیم پرداخت تا دیدگاهی جامع و علمی درباره این بیماری نادر داشته باشید.

سندروم مویا مویا چیست؟

سندروم مویا مویا یک بیماری مزمن و پیش‌رونده عروقی مغز است که با تنگی تدریجی شریان‌های اصلی مغزی، به‌ویژه شریان کاروتید داخلی و حلقه ویلیس، شناخته می‌شود.

این وضعیت باعث تشکیل شبکه‌ای از رگ‌های جانبی شکننده می‌شود که در تصویربرداری به‌شکل دود دیده می‌شوند. این رگ‌ها، تلاش مغز برای جبران کم‌خونی مزمن را نشان می‌دهند.

این سندرم ممکن است به‌صورت تکی یا در کنار دیگر مشکلات عصبی یا غیرعصبی بروز کند.

جالب است بدانید که این بیماری در آسیای شرقی شایع‌تر است و در زنان کمی بیشتر دیده می‌شود.

علائم سندرم مویا مویا چیست؟

علائم بیماری مویا مویا معمولاً ناشی از کاهش جریان خون به مغز هستند و اغلب با سکته یا حملات ایسکمیک گذرا آغاز می‌شوند. بیماران ممکن است دچار علائم و مشکلاتی مانند موارد زیر شوند:

• ضعف یا فلج یک‌طرفه بدن
• سردرد
• تشنج
• حرکات غیرارادی
• اختلال در حافظه، یادگیری و تمرکز
• خون‌ریزی مغزی
• آنوریسم
• تأخیر در رشد کودکان

این علائم بسته به‌ شدت تنگی عروق و میزان آسیب مغزی متفاوت است و نیازمند بررسی دقیق با تصویربرداری‌های مغزی و الکتروانسفالوگرام (نوار مغزی) می‌باشند.

عوامل بروز بیماری مویا مویا

علت دقیق ابتلای بیماران به مویا مویا هنوز ناشناخته است، اما شواهد نشان می‌دهد که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل اکتسابی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند.

دانشمندان جهش در ژن vh RNF213  را با این بیماری مرتبط دانسته‌اند و در برخی خانواده‌ها بروز خانوادگی آن را نشان داده‌اند.

 علاوه‌بر عوامل ارثی، التهاب یا عفونت نیز می‌تواند زمینه‌ساز این اختلال باشد.

در مواردی، بیماری مویا مویا همراه با بیماری‌های دیگر ظاهر می‌شود؛ مانند سندرم داون، کم‌خونی داسی‌شکل، نوروفیبروماتوز نوع ۱، بیماری گریوز و تصلب شرایین.

بیشتر بخوانید: سی تی آنژیوگرافی قلب

عوارض و خطرات سندروم مویا مویا

عوارض سندرم مویا مویا بیشتر به پیامدهای ناشی از سکته‌های مکرر مربوط می‌شود.

همان‌طورکه در بخش علائم نیز اشاره کردیم؛ این بیماری می‌تواند منجر به فلج یا ضعف اندام‌ها، مشکلات بینایی، اختلالات گفتاری و حرکتی شود.

همچنین، به‌دلیل آسیب مداوم به بافت مغز، احتمال بروز صرع، تأخیر در رشد ذهنی و حرکتی و در موارد شدید، آسیب دائمی مغزی وجود دارد.

این عوارض نه‌تنها کیفیت زندگی فرد را کاهش می‌دهند، بلکه در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع، خطر ناتوانی‌های طولانی‌مدت را نیز به‌همراه دارند.

تشخیص سندروم مویا مویا

تشخیص بیماری مویا مویا به‌دلیل نادر‌بودن و علائم مشابه با دیگر بیماری‌های عصبی می‌تواند دشوار باشد.

پزشک ابتدا براساس شرح حال و معاینه بالینی به این بیماری مشکوک شده و سپس از روش‌های تصویربرداری برای تأیید تشخیص استفاده می‌کند.

آنژیوگرافی مغزی به‌عنوان استاندارد طلایی تشخیص، با تزریق ماده حاجب و تصویربرداری اشعه ایکس، تنگی عروق و شبکه رگ‌های جانبی را نشان می‌دهد.

علاوه‌بر آن، ام آر آی مغز و ام آر آنژیوگرافی برای بررسی میزان آسیب مغزی و نقشه‌برداری از جریان خون به‌کار می‌روند.

تشخیص افتراقی نیز اهمیت دارد، زیرا این بیماری همان طور که گفتیم، می‌تواند همراه با اختلالاتی مانند کم‌خونی داسی‌شکل بروز کند.

جهت انجام تصویربرداری‌های پزشکی می‌توانید به صورت آنلاین نوبت خود را از مراکز تصویربرداری دکتر تقی لو دریافت کنید:

آیا می‌توان از بروز بیماری مویا مویا جلوگیری کرد؟

متاسفانه نمی‌توانیم روش پیشگیری قطعی برای سندرم مویا مویا ذکر کنیم!

می‌توان با شناسایی زودهنگام و مدیریت مناسب، از بروز عوارض جدی جلوگیری کرد.

درمان‌های جراحی و دارویی به‌ویژه در مراحل اولیه، نقش مهمی در کاهش خطر سکته‌های ایسکمیک و خون‌ریزی دارند.

پایبندی بیمار به پیگیری‌های دوره‌ای، انجام تصویربرداری‌ها، مصرف داروهای تجویزشده و رعایت توصیه‌های پزشک نیز بسیار حیاتی است.

کنترل فشار خون، ترک سیگار، مدیریت وزن و تنظیم چربی خون نیز به کاهش خطر حوادث مغزی کمک می‌کند.

آموزش بیماران و خانواده‌ها درباره علائم هشداردهنده و اهمیت مداخله به‌موقع، کلید پیشگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر است.

روش‌های درمان بیماری مویا مویا

درمان سندروم مویا مویا بر توقف روند تنگی عروق متمرکز نیست، بلکه هدف آن کاهش علائم، جلوگیری از سکته‌های بیشتر و بهبود خون‌رسانی به مغز است. درمان‌ها به‌شرح زیر هستند.

درمان‌های غیرجراحی

در مرحله نخست، پزشک داروهای ضدانعقاد برای جلوگیری از لخته‌شدن خون تجویز کند.

همچنین داروهای ضدتشنج برای کنترل تشنج و صرع و در برخی موارد مسدودکننده‌های کانال کلسیم برای کاهش سردرد کاربرد دارند.

درمان‌های جراحی

جراحی بازسازی عروق (Revascularization) به‌عنوان مؤثرترین روش درمان مطرح است. این جراحی می‌تواند به‌صورت مستقیم با ایجاد بای‌پس عروقی، غیرمستقیم یا ترکیبی انجام شود تا خون‌رسانی به بافت مغز بهبود یابد.

توان ‌بخشی

توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی پس از حملات برای کاهش ناتوانی‌های حرکتی و شناختی ضروری است.

مننژیت (Meningitis) که در فارسی به آن سرسام یا آماس سر هم گفته می‌شود، به التهاب غشاهای محافظ مغز و نخاع (مننژ) گفته می‌شود. این غشاها نقش حیاتی در حفاظت و پشتیبانی از سیستم عصبی مرکزی دارند و التهاب آن‌ها می‌تواند به‌دلیل عوامل عفونی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها یا علل غیرعفونی مانند سرطان، آسیب‌های سر یا مصرف برخی داروها ایجاد شود.

اهمیت بالینی مننژیت به‌دلیل سیر سریع پیشرفت، بروز عوارض عصبی پایدار و حتی مرگ‌ومیر بالا است.

ما در این متن، التهاب مننژ را براساس منابع نظر بررسی کرده و علائم، عوامل، تشخیص، پیشگیری و درمان این بیماری را بررسی می‌کنیم.

مننژیت چیست؟

مننژیت یکی از مهم‌ترین عفونت‌های دستگاه عصبی مرکزی است که به دلیل التهاب پرده‌های مننژ مغز و نخاع رخ می‌دهد. این بیماری می‌تواند منشأ ویروسی، باکتریایی، قارچی یا انگلی داشته باشد و بسته به عامل ایجادکننده، شدت و پیامدهای متفاوتی را به‌همراه دارد.

التهاب مننژ خطرناک است و در صورت درمان‌نشدن می‌تواند منجر به سپسیس، ضایعه مغزی و آسیب دائمی به مغز و اعصاب شود.

انواع مننژیت

انواع مننژیت براساس علت یا مدت بیماری دسته‌بندی می‌شوند. مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• باکتریایی (حاد و تهدیدکننده حیات)
• ویروسی (شایع‌تر و معمولاً خفیف‌تر)
• قارچی
• انگلی (مانند مننژوانسفالیت ائوزینوفیلیک)
• آمیبی اولیه
• آسپتیک یا دارویی

هریک از این گونه‌ها شدت و پیامد متفاوتی دارند و تشخیص سریع آن‌ها اهمیت بالایی در درمان دارد.

علائم مننژیت چیست؟

علائم را می‌توان به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم کرد. این علائم در کودکان، نوزادان و بزرگ‌سالان می‌توانند متفاوت باشند و همیشه به‌صورت کامل بروز نمی‌کنند.

علائم اولیه

در مراحل آغازین بیماری ظاهر می‌شوند. اغلب شبیه علائم بیماری‌های شایع‌تر مثل آنفلوآنزا هستند.

این علائم هنوز اختصاصی و واضح نشده‌اند و ممکن است باعث اشتباه در تشخیص شوند؛ مانند:

• شروع ناگهانی تب بالا
• سردرد شدید
• خشکی یا سفتی گردن
• تهوع یا استفراغ
• بی‌اشتهایی یا ناتوانی در خوردن و نوشیدن
• خواب‌آلودگی شدید یا مشکل در بیدارشدن
• حساسیت به نور
• تحریک‌پذیری یا گریه مداوم در نوزادان
• کندی حرکتی یا بی‌حالی غیرمعمول

علائم ثانویه

در ادامه و با پیشرفت بیماری بروز می‌کنند. آن‌ها معمولاً شدید، اختصاصی‌ و هشداردهنده‌تر هستند.

• گیجی، کاهش تمرکز یا تغییر وضعیت ذهنی
• تشنج
• لکه‌های پوستی قرمز یا بنفش که با فشار محو نمی‌شوند
• سردی دست و پا
• رنگ‌پریدگی، پوست لکه‌دار یا غیرطبیعی (مشخص‌تر در نواحی کف دست، کف پا، ملتحمه و سقف دهان)
• تنفس سریع
• درد مفصل و عضله
• برجستگی ملاج (فونتانل) در نوزادان
• سفتی غیر عادی بدن یا شل‌بودن بیش‌ازحد
• گریه زیر و تیز در شیرخواران

عوامل بیماری مننژیت مغزی

شایع‌ترین علت مننژیت مغزی عفونت‌های ویروسی است که معمولاً خفیف‌ترند و توسط انتروویروس‌ها، ویروس هرپس، HIV یا اوریون ایجاد می‌شوند.

التهاب مننژ باکتریایی از خطرناک‌ترین انواع است و به‌وسیله باکتری‌هایی چون استرپتوکوک پنومونیه، نایسریا مننژیتیدیس، هموفیلوس آنفلوانزا و لیستریا مونوسیتوژنز رخ می‌دهد. این نوع می‌تواند از راه جریان خون، عفونت گوش یا سینوس و حتی شکستگی جمجمه به مننژها منتقل شود.

التهاب مننژ قارچی در افراد با ضعف ایمنی، شایع‌تر است و اغلب ناشی از قارچ‌هایی مانند کریپتوکوک است. عوامل دیگری مانند انگل‌ها (مننژیت ائوزینوفیلیک یا آمیبی)، سل (مننژیت توبرکولوزی) و حتی واکنش‌های دارویی، آلرژی و برخی سرطان‌ها نیز در بروز التهاب مننژ نقش دارند.

چه بیماری‌هایی بر اثر مننژیت بروز می‌کنند؟

التهاب مننژ در صورت درمان‌نشدن یا تأخیر در درمان، می‌تواند عوارض جدی و حتی تهدیدکننده حیات به‌همراه داشته باشد. از مهم‌ترین بیماری‌ و مشکلاتی که بر اثر آن بروز می‌کنند، می‌توان به مشکلات زیر اشاره کرد:

• کاهش یا از دست‌دادن شنوایی
• اختلالات بینایی
• هیدروسفالی
• مشکلات حافظه و تمرکز
• ناتوانی‌های یادگیری
• در برخی موارد آسیب دائمی مغز
• تشنج‌های مکرر (صرع)،
• اختلال در تعادل و حرکت
• مشکلات رفتاری
• نارسایی کلیه
• سپسیس
• آرتریت و مشکلات مفصلی و استخوانی در موارد نادر

در مجموع، حدود یک‌سوم از بازماندگان مننژیت باکتریایی با یک یا چند عارضه دائمی روبه‌رو می‌شوند و در حدود 10% موارد بیماری می‌تواند مرگ‌آور باشد.

بیشتر بخوانید: سکته مغزی

تشخیص مننژیت مغزی

تشخیص مننژیت معمولاً با ترکیبی از معاینه بالینی، پرسش درباره علائم و انجام آزمایش‌های تخصصی انجام می‌شود.

معاینه بالینی و تاریخچه پزشکی به پزشک کمک می‌کند تا نشانه‌های التهاب مننژ و ریسک‌های احتمالی را شناسایی کند. آزمایش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• نمونه ‌برداری از بینی یا گلو: با استفاده از سواب، نمونه‌ای از مخاط گرفته شده و برای شناسایی عفونت آزمایش می‌شود.
• پونکسیون کمری: با ورود سوزن به ناحیه کمر، مایع مغزی نخاعی جمع‌آوری می‌شود و وجود باکتری، ویروس یا قارچ بررسی می‌شود. این آزمایش که نوعی مهم از آزمایش مایع مغزی نخاعی شناخته می‌شود، قبل از شروع آنتی‌بیوتیک‌ها انجام می‌شود.
• آزمایش خون: نمونه خون برای شناسایی عفونت و تعیین مسیر درمان گرفته می‌شود.
• تصویربرداری مغز: به وسیله ام آر آی مغز و سی تی اسکن مغزی، التهاب یا آسیب مغز بررسی می‌شود.
• نمونه مدفوع: برای شناسایی عوامل عفونی

جهت تشخیص مننژیت می‌توانید به صورت آنلاین نوبت خود را از مراکز تصویربرداری دکتر تقی لو دریافت کنید:

کنترل و درمان مننژیت

درمان التهاب مننژ بسته به ‌نوع آن متفاوت است. به‌عنوان مثال، آنتی‌بیوتیک‌ها در عفونت‌های باکتریایی و داروهای ضدویروس در عفونت ویروسی تجویز می‌شوند. به‌عبارت دیگر، قدم اول در درمان مننژیت مغزی، تشخیص علت است.

آنتی‌بیوتیک‌ها

برای مننژیت باکتریایی ضروری هستند و معمولاً از طریق تزریق وریدی تجویز می‌شوند.

نوع آنتی‌بیوتیک بستگی به باکتری عامل دارد و گاهی حتی قبل از تشخیص دقیق، آنتی‌بیوتیک‌ها با طیف‌گسترده برای بیمار شروع می‌شوند.

داروهای ضدویروس

در موارد خاص ویروسی، مانند التهاب مننژ ناشی از ویروس هرپس یا آنفلوآنزا، از داروهای ضدویروس برای کنترل عفونت استفاده می‌شود.

داروهای ضدقارچ

این داروها برای انواع قارچی این بیماری کاربرد دارند و معمولاً پس از تأیید آزمایشگاهی تجویز می‌شوند. آن‌ها می‌توانند از رشد قارچ جلوگیری کرده و سبب بهبود شوند.

کورتیکواستروئیدها

داروهایی برای کاهش التهاب و تورم مغز استفاده می‌شوند و ممکن است خطر تشنج و سایر عوارض را کاهش دهند. به‌عبارت دیگر این داروها، به‌شکل مکمل با داروهای دیگر استفاده می‌شوند.

سایر اقدامات درمانی شامل موارد زیر هستند:

• داروهای مسکن و ضدتهوع: برای کاهش تب، درد و تهوع ناشی از مننژیت کاربرد دارند و به خواب بیمار کمک می‌کنند.
• مایعات و اکسیژن وریدی: مایعات برای پیشگیری از کم‌آبی و حفظ عملکرد بدن تجویز می‌شوند. در موارد شدید، اکسیژن برای کمک به تنفس استفاده می‌شود.

پیشگیری از مننژیت مغزی

پیشگیری از مننژیت مغزی شامل اقدامات شخصی و دارویی است که خطر ابتلا و انتشار بیماری را کاهش می‌دهند.

واکسیناسیون مؤثرترین روش پیشگیری است که برای کودکان و بزرگ‌سالان توصیه می‌شوند.

رعایت بهداشت فردی مانند شست‌وشوی مرتب دست‌ها، پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه یا سرفه و ضدعفونی سطوح پرتماس، از انتقال عفونت جلوگیری می‌کند.

همچنین برای پیشگیری، افراد باید از مصرف آب و غذاهای آلوده، شیر و محصولات غیرپاستوریزه و تماس با ناقلان بیماری خودداری کنند. در صورت تماس نزدیک با فرد مبتلا به مننژیت باکتریایی، ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک را به‌شکل پیشگیرانه تجویز کند تا از ابتلا جلوگیری شود.

آیا بیماری مننژیت در بزرگ‌سالان کشنده است؟

بله، مننژیت به‌ویژه نوع باکتریایی آن در بزرگسالان می‌تواند کشنده باشد و در صورت عدم درمان سریع منجر به سپسیس، آسیب مغزی یا مرگ شود.

تا به حال شده بعد از یک خواب طولانی، با احساس خستگی و کاملاً بی‌انرژی از خواب بیدار شوید، انگار که حتی یک لحظه هم واقعاً نخوابیده‌اید؟ این تجربه، ناشی از حالتی به نام ذهن بیدار در خواب است؛ وضعیتی که در آن مغز باوجود خواب همچنان در سطحی از هوشیاری باقی می‌ماند.

در این متن به بررسی پدیده کمتر شناخته شده ذهن بیدار یا احساس بیداری در خواب می‌پردازیم و و راهکارهایی برای درمان آن در اختیارتان قرار می‌دهیم.

ذهن بیدار در خواب چیست؟

ذهن بیدار در خواب یا احساس بیداری در خواب، حالتی که بدن انسان به خواب می‌رود، اما ذهن همچنان در حال فعالیت و نوعی بیداری باقی می‌ماند.

پژوهشی که در سال‌های اخیر منتشر شده نشان می‌دهد افرادی که دچار بی‌خوابی هستند، معمولاً با چنین حالتی مواجه می‌شوند. در حالت طبیعی، مغز هنگام خواب به‌تدریج از سطح آگاهی فاصله می‌گیرد و وارد مرحله‌ای از خاموشی می‌شود. اما در افرادی که بی‌خوابی دارند، این روند به‌درستی عمل نمی‌کند.

در این مطالعه، الگوهای خواب افراد دارای بی‌خوابی با کسانی که خواب طبیعی داشتند، مقایسه شده است. نتایج آزمایش‌های خواب نشان می‌داد که هر دو گروه واقعاً خواب بوده‌اند. با این حال، افراد بدخواب همچنان احساس می‌کردند که در تمام طول شب به‌خواب نرفته‌اند. بررسی فعالیت مغزی این افراد نشان داد که نواحی مرتبط با آگاهی و هوشیاری حتی هنگام خواب، بیش‌ازحد فعال بوده است.

در مقابل، افرادی که دچار بی خوابی نبودند نیز در همین نواحی مغزی فعالیت‌هایی داشتند، اما برخلاف گروه اول، آن‌ها احساس خواب واقعی و عمیق را گزارش کرده بودند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که در افراد بی‌خواب، مغز نمی‌تواند به‌طور کامل وارد حالت استراحت شود و فرد احساس بیداری در خواب را تجربه می‌کند.

چه عواملی احساس بیداری در خواب را تشدید می‌کند؟

برخی از مهم‌ترین عواملی که در ایجاد ذهن بیدار در خواب نقش دارند، عبارتند از:

اضطراب و فشار روانی

یکی از مهم‌ترین عواملی که تمرکز ذهن را بر هم می‌زند و مانع ورود به خواب عمیق شود، عواملی مانند اضطراب یا تنش‌های ذهنی است.

زمانی‌ که در رختخواب به نگرانی‌های روزمره و مسئولیت‌های زندگی فکر می‌کنید، بدن شما شروع به ترشح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول می‌کند. این وضعیت به کاهش ترشح ملاتونین (هورمون اصلی تنظیم‌کننده خواب) منجر می‌شود و بدن را در حالت هشدار و آماده‌باش نگه می‌دارد؛ در نتیجه، با احساس بیداری در خواب مواجه می‌شوید.

تاثیر داروها

اگر به تازگی مصرف داروی خاصی را شروع کرده‌اید و با انواع اختلال خواب روبرو هستید، باید به اثرات جانبی آن دارو توجه کنید.

برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی، کورتون‌ها و کنترل فشار خون، الگوی طبیعی خواب را مختل می‌کنند. حتی مسکن‌های رایج نیز گاهی حاوی کافئین هستند که مانع خواب شبانه می‌شود.

دمای نامناسب اتاق خواب

اگر اتاق خواب بیش از حد گرم یا سرد باشد ممکن است خوابتان سبک شود و با احساس بیداری در خواب مواجه شوید.

بدن برای ورود به خواب عمیق نیاز دارد که دمای درونی‌اش کمی پایین بیاید. به‌همین دلیل، متخصصان خواب توصیه می‌کنند فضای اتاق کمی خنک باشد تا این فرایند طبیعی راحت‌تر اتفاق بیفتد.

مصرف بیش از حد قند

خوردن مواد غذایی شیرین به‌خصوص در ساعات پایانی شب تاثیر منفی بر خواب دارد.

بالا رفتن ناگهانی قند خون به افزایش انرژی منجر می‌شود؛ افت سریع قند خون نیز می‌تواند باعث اختلال در مراحل طبیعی خواب شود. نتیجه این چرخه، بیداری‌های مکرر در طول شب و ذهن بیدار در خواب است.

خستگی شدید

درست برخلاف آنچه تصور می‌شود، خستگی زیاد همیشه منجر به خواب بهتر نمی‌شود. خستگی مفرط، بدن و ذهن را درگیر حالتی از بی‌قراری می‌کند. این نوع خستگی که گاهی ناشی از استرس، تغذیه نامناسب یا کم‌آبی بدن است موجب شود که ذهن همچنان فعال باقی بماند و نتواند وارد فاز استراحت شود. در نتیجه، فرد علی‌رغم خستگی با احساس بیداری در خواب مواجه می‌شود.

استفاده بیش‌ازحد از موبایل و تبلت

یکی از عوامل مهمی که خواب شبانه را بر هم می‌زند، وابستگی زیاد به گوشی‌ها و تبلت است.

نور آبی‌ که از صفحه‌ این دستگاه‌ها ساطع می‌شود، ترشح ملاتونین را کاهش می‌دهد. همچنین محتوایی که شب‌ها در گوشی یا تبلت می‌بینید، مغز را تحریک می‌کند و حالت ذهن بیدار در خواب را تشدید می‌سازد.

جهت تشخیص اختلال خواب خود می توانید به مراکز تصویربرداری دکتر تقی لو مراجعه کنید:

برای درمان ذهن بیدار در خواب چه مواردی را رعایت کنیم؟

• هر شب تقریباً در یک ساعت مشخص بخوابید و بیدار شوید؛ خواب نامنظم کیفیت خواب را کاهش می‌دهد.
• حداقل یک ساعت پیش از خواب استفاده از موبایل، لپ‌تاپ و تبلت را متوقف کنید. نور آبی و محتوای هیجانی ذهن را بیدار نگه می‌دارد.
• اگر خواب‌تان نمی‌برد به جای این‌که در رختخواب غلت بزنید، بلند شوید و در محیطی کم‌نور چند دقیقه تمرین تنفس انجام دهید.
• محیط خواب خیلی گرم، فرآیند خواب را مختل می‌کند. دمای متعادل و جریان هوای تازه به کیفیت خواب کمک می‌کند.

گاهی در بدن ما نشانه‌هایی ظاهر می‌شوند که هرچند کوتاه‌مدت‌ هستند، اما هشداری جدی بشمار می‌روند. یکی از این نشانه‌های هشداردهنده، نوعی سردرد نادر با نام سردرد صاعقه ای یا تاندرکلپ است که در عرض چند ثانیه بروز می‌کند و اغلب بیماران آن را با تعابیری چون «شدیدترین درد عمرشان» توصیف می‌کنند. تجربه چنین دردی برای فرد مبتلا زنگ خطری جدی محسوب می‌شود؛ چراکه می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری خطرناک باشد.

سردرد صاعقه ای چیست؟

سردرد صاعقه‌ای نوعی سردرد بسیار شدید است که کاملاً ناگهانی و در عرض چند ثانیه آغاز می‌شود و به اوج شدت خود می‌رسد. در برخی موارد این نوع سردرد بدون دلیل خاصی بوجود می‌آید، اما بعضی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات خطرناکی مانند خونریزی‌ مغزی باشد.

علائم سردرد صاعقه‌ای

• شروع ناگهانی و بسیار شدید درد در ناحیه سر
• احساس درد طاقت‌فرسا در مدت‌زمانی بسیار کوتاه
• حالت تهوع همراه با استفراغ
• خشکی یا سفتی در ناحیه گردن
• حساسیت به نور
• اختلالات بینایی مانند دوبینی یا تاری دید
• گیجی یا تغییر در سطح هوشیاری و تمرکز

انواع سردرد صاعقه‌ای

سردرد صاعقه‌ای به‌ دو شکل زیر دسته‌بندی می‌شود:

سردرد صاعقه‌ای اولیه

در این نوع سردرد، فرد تنها درد شدید در ناحیه سر احساس می‌کند و هیچ علائم دیگری وجود ندارد. همچنین، دلیل مشخصی مانند وجود یک بیماری زمینه‌ای برای بروز این درد دیده نمی‌شود.

سردرد صاعقه‌ای ثانویه

این نوع سردرد اغلب به‌دنبال یک مشکل پزشکی دیگر بروز می‌کند؛ به‌عنوان مثال، آسیب یا اختلال در رگ‌های مغزی مانند آنوریسم مغزی می‌تواند از علل آن باشد.

دلایل ایجاد سردرد صاعقه ای چیست؟

علت دقیق بروز سردرد صاعقه ای کاملاً‌ مشخص نیست، اما پزشکان عوامل زیر را در ایجاد آن موثر می‌دانند:

• خونریزی در فضای بین مغز و غشاها (خونریزی زیر عنکبوتیه)
• پارگی یا آسیب‌دیدگی ناگهانی یکی از رگ‌های خونی مغز
• آسیب یا پارگی در دیواره شریانی که مسئول خون‌رسانی به مغز است.
• نشت مایع مغزی‌ نخاعی به‌دلیل آسیب در پوشش اطراف ریشه‌های عصبی در ستون فقرات
• بروز خونریزی یا تخریب بافت در ناحیه غده هیپوفیز
• تشکیل لخته خون درون عروق مغزی
• افزایش شدید و ناگهانی فشار خون
• ابتلا به عفونت‌هایی مانند مننژیت یا انسفالیت
• وقوع سکته مغزی از نوع ایسکمیک

سردرد صاعقه ای چه چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

عوارض سردرد صاعقه ای شامل موارد زیر است:

عوارض مربوط به خونریزی در مغز

• آسیب به بافت مغزی: در صورتی‌که خونریزی داخل‌ جمجمه‌ای (مانند خونریزی زیر عنکبوتیه) سریع درمان نشود، سلول‌های مغزی دچار آسیب می‌شوند.
• هیدروسفالی: زمانی‌که مایع مغزی نخاعی در مغز تجمع می‌یابد و منجر به افزایش فشار داخل‌ جمجمه‌ای می‌شود، احتمال صدمه بیشتر به مغز وجود دارد.
• تشنج: خونریزی در مغز خطر بروز تشنج را افزایش می‌دهد.
• مرگ: در موارد حاد، خونریزی مغزی کشنده است.

عوارض مرتبط با پارگی رگ‌های مغزی

• سکته مغزی: آنوریسم می‌تواند جریان طبیعی خون در مغز را مختل کند و به سکته منجر شود.
• کما: در شرایط شدید، فرد به کما می‌رود.
• مرگ

عوارض سایر علل زمینه‌ای

• مننژیت: اگر علت سردرد تاندرکلاپ، عفونت‌هایی مانند مننژیت باشد و درمان به‌موقع انجام نشود، احتمال کاهش شنوایی، مشکلات یادگیری و صدمات مغزی وجود دارد.

فشار خون بالا: در صورتی که سردرد ناشی از افزایش ناگهانی و شدید فشار خون باشد، کنترل نشدن آن به بدن آسیب‌ می‌رساند.

روش‌های تشخیص سردرد تاندرکلاپ

مهم‌ترین روش‌های تشخیصی عبارتند از:

سی ‌تی ‌اسکن

در سی تی اسکن مغز که با اشعه ایکس صورت می‌گیرد، ساختارهای مغز بررسی خواهند شد. 

پونکسیون کمری

نمونه‌برداری از مایع مغزی نخاعی که برای تشخیص خونریزی یا عفونت انجام می‌شود.

ام ‌آر آی (MRI)

ام آر آی مغز با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی که برای دید دقیق‌تر ساختارهای مغزی صورت می‌گیرد.

آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی (MRA)

ام آر آنژیوگرافی با نقشه‌برداری جریان خون مغزی به بررسی عروق و مشکلات خون‌رسانی می‌پردازد.

درمان سردرد صاعقه‌ای امکان پذیر است؟

درمان این نوع سردرد ضربان دار و ناگهانی به تشخیص دقیق علت آن بستگی دارد.

پس از تعیین دلیل اصلی بروز آن، پزشک یک برنامه درمانی مناسب را براساس آن طراحی می‌کند. به‌طور مثال در برخی موارد، برای ترمیم رگ‌های خونی که دچار پارگی یا آسیب شده‌اند، جراحی انجام می‌شود.

در صورتی که سردرد صاعقه‌ای ناشی از یک بیماری زمینه‌ای و حاد نباشد، پزشک برای کاهش علائم و درد، درمان دارویی را آغاز کند‌. یکی از این درمان‌ها، استفاده از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) است.

روش‌های پیشگیری از سردرد صاعقه‌ای

پیشگیری قطعی بابت جلوگیری از بروز این سردرد وجود ندارد؛ اما با راهکارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، تا حدودی از بروز آن می‌توانید جلوگیری کنید.

• اگر به مشکلاتی مانند فشار خون بالا یا بیماری‌های عروقی مبتلا هستید، از یک برنامه درمانی دقیق طبق نظر پزشک متخصص پیروی کنید.
• رعایت رژیم غذایی متعادل و داشتن تحرک بدنی منظم می‌تواند از افزایش فشار خون پیشگیری کند و خطر بروز سردردهای شدید را کاهش دهد.
• ترک مصرف دخانیات و کنترل چربی خون نیز در محافظت از سلامت عروق مغزی نقش کلیدی دارد.
• در برخی افراد، فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های شدید یا روابط جنسی به‌عنوان عامل محرک سردردهای صاعقه‌ای عمل می‌کنند. پرهیز از این محرک‌ها به کاهش دفعات وقوع سردرد کمک می‌کند.

تقریباً همه کسانی که تجربه نوشیدن بیش از حد الکل را داشته‌اند، با پیامدهای ناخوشایند آن در صبح روز بعد آشنا هستند. در میان علائم مختلف، سردرد خماری یکی از شایع‌ترین آن‌ها است که می‌تواند زندگی فرد را برای چند ساعت و حتی چند روز مختل کند. اگرچه پرهیز کامل از مصرف الکل تنها راه قطعی جلوگیری از خماری است، اما خوشبختانه روش‌هایی برای کاهش سردرد خماری و بهبود حال عمومی پس از نوشیدن وجود دارد که در این مطلب به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.

سردرد خماری چیست؟

سردرد بعد از مستی یا اصطلاحاً سردرد خماری، یکی از رایج‌ترین مشکلات پس از مصرف زیاد الکل است که اغلب چند ساعت پس از نوشیدن یا صبح روز بعد ظاهر می‌شود.

این سردرد شباهت زیادی به سردرد بعد از ترک اعتیاد دارد و در بیشتر مواقع با علائمی مانند تهوع، خشکی دهان، حساسیت به نور و صدا و خستگی همراه است.

دلایل ایجاد سردرد خماری چیست؟

مهم‌ترین دلایل بروز سردرد بعد از مستی عبارتند از:

واکنش سیستم ایمنی

نوشیدن الکل باعث می‌شود بدن شما نوعی پروتئین به نام سیتوکین تولید کند. این پروتئین‌ها در کنترل التهاب نقش دارند. اما وقتی مقدارشان زیاد شود، علائمی مانند تهوع، خستگی و حتی اختلال در حافظه ایجاد می‌کنند.

التهاب در بدن

یکی دیگر از اثرات مصرف الکل، افزایش التهاب است. این التهاب به بدتر شدن حال عمومی‌ فرد منجر می‌شود و حس ناخوشی، بی‌حالی و درد در بدن بوجود می‌آورد.

کم‌آبی بدن

الکل تعادل بین مغز و کلیه‌ها را به‌هم می‌زند. به‌همین دلیل، بدن به جای نگه‌داشتن آب، آن ‌را دفع می‌کند. در نتیجه سردرد، ضعف، تشنگی و احساس خستگی ایجاد می‌شود.

تحریک معده

مصرف الکل به تولید‌ بیشتر اسید معده دامن می‌زند و در عین حال، روند تخلیه طبیعی معده را کند می‌کند. این مورد دل‌ درد، حالت تهوع و حتی استفراغ را بوجود می‌آورد.

کاهش قند خون

وقتی بدن الکل را تجزیه می‌کند، مقدار اسید لاکتیک در بدن بالا می‌رود و سطح قند خون افت می‌کند. این وضعیت حس لرزش، گرسنگی، تعریق و خستگی شدید به‌دنبال دارد‌.

اختلال در خواب

اگرچه ممکن است بعد از نوشیدن سریع‌تر به خواب بروید، اما الکل کیفیت خواب را پایین می‌آورد. خواب شما عمیق نیست و در نتیجه صبح روز بعد احساس بی‌خوابی و کسالت خواهید داشت.

گشاد شدن رگ‌ها

الکل به باز شدن رگ‌های خونی منجر می‌شود و فشار خون را پایین می‌آورد. در برخی افراد، این حالت به شکل سردرد ضربان دار خودش را نشان می‌دهد‌.

تولید استالدئید در بدن

وقتی کبد الکل را تجزیه می‌کند، ماده‌ای به نام استالدهید تولید می‌شود که بسیار سمی است. این ماده به افزایش التهاب در بدن و اندام‌ها منجر می‌شود و یکی از عوامل اصلی حس ناخوشایند بعد از نوشیدن است.

سردرد خماری چه عوارضی دارد؟

همان طور که اشاره کردیم، مهم‌ترین مشکلاتی که سردرد بعد از مستی ایجاد می‌کند، عبارتند از:

• کاهش تمرکز
• احساس خستگی و بی‌حالی
• تهوع
• مشکلات گوارشی
• حساسیت به نور و صدا
• تغییر خلق و خوی

برای سردرد بعد از مستی چه باید کرد؟

مهم‌ترین درمان برای سردرد خماری، گذشت زمان است. با این‌ حال، روش‌هایی وجود دارد که می‌تواند به کاهش یا پیشگیری علائم این نوع سردرد کمک کند.

آب کافی بنوشید.

بدن شما هنگام مصرف الکل آب زیادی از دست می‌دهد؛ بنابراین برای جبران این کم‌ آبی، نوشیدن آب یا آبمیوه طبیعی بسیار مفید است. یادتان باشد نوشیدن مجدد الکل حالتان را بدتر می‌کند.

چیزی سبک بخورید.

خوردن خوراکی‌هایی مانند نان تست، بیسکویت ساده یا مواد غذایی شور می‌تواند قند خون شما را بالا ببرد و معده‌تان را کمی آرام کند. همچنین، یک کاسه سوپ سبک مانند سوپ مرغ، مواد معدنی از دست رفته مانند نمک و پتاسیم را جبران می‌کند.

استراحت کنید و بخوابید.

گاهی بهترین راه برای عبور از خماری، خواب بیشتر است. خواب با کیفیت به بدن فرصت می‌دهد تا خودش را بازسازی کند. اگر سردرد بعد از ترک اعتیاد دارید، بهتر است کمی دراز بکشید. احتمالاً بعد از بیدار شدن حال بهتری خواهید داشت.