در حوزه دندانپزشکی و رادیولوژی دهان، تکنیک‌ها و ابزارهای تصویربرداری دقیق، نقشی حیاتی در تشخیص به‌موقع و درمان موثر بیماری‌ها دارند. یکی از روش‌های پرکاربرد در تصویربرداری داخل دهان، که دقت بالایی در نمایش ساختارهای دندانی دارد، تکنیکی به نام بایت وینگ (Bitewing) است که در بررسی وضعیت تاج دندان‌ها و فضای بین دندانی نقش مهمی ایفا می‌کند.
ما در این متن رادیوگرافی بایت وینگ را تعریف کرده، کاربردها، مزایا، نحوه انجام و مراقبت‌های قبل و بعد آن را بررسی می‌کنیم.
رادیوگرافی بایت وینگ چیست؟
رادیوگرافی بایت وینگ یکی از انواع تصویربرداری‌های داخل دهانی است که نمای دقیقی از تاج دندان‌های آسیای کوچک و بزرگ در یک سمت فک ارائه می‌دهد. این نوع رادیوگرافی به تشخیص پوسیدگی‌های بین‌دندانی، بررسی ارتفاع استخوان و ارزیابی وضعیت ترمیم‌های دندان کمک فراوانی می‌کند.
اصطلاح بایت وینگ به نحوه قرارگیری فیلم یا حسگر در دهان اشاره دارد؛ بیمار یک زبانه یا بال کوچک (Wing) را که دستگاه را در جای خود نگه می‌دارد، گاز می‌گیرد (Bite). برای ارزیابی دندان‌های خلفی، از هر طرف یک عکس گرفته می‌شود.
کاربردهای بایت وینگ چیست؟
رادیوگرافی بایت وینگ، کاربردهای مهمی در تشخیص و پایش وضعیت دندان‌ها دارد. از جمله:
- تشخیص پوسیدگی‌های دندانی، به‌ویژه در نواحی بین دندانی که با معاینه مستقیم قابل مشاهده نیستند.
- بررسی روند پیشرفت پوسیدگی‌ها در جلسات معاینه دوره‌ای، برای ارزیابی اثربخشی درمان یا تغییرات در مراقبت‌های بهداشتی بیمار.
- ارزیابی ترمیم‌های موجود مانند پرکردگی‌ها، برای بررسی نشت، شکستگی یا پوسیدگی ثانویه.
- بررسی وضعیت استخوان اطراف دندان‌ها در بیماران مبتلا به بیماری‌های لثه، با هدف تشخیص میزان تحلیل استخوان و شدت پیشرفت بیماری‌های پریودنتال.
مزایای عکس بایت وینگ
رادیوگرافی بایت وینگ مزایای متعددی برای بیمار و دندانپزشک به‌همراه دارد. این نوع عکس برداری، امکان دسترسی به سطوحی را فراهم می‌کند که ممکن است در معاینه بالینی بصری یا لمسی یا رادیوگرافی پری اپیکال دیده نشوند. همچنین امکان ارزیابی عمق ضایعات را فراهم می‌کند.
از دیگر مزایای این روش آن است که غیرتهاجمی است؛ یعنی در حین تصویربرداری هیچ‌گونه آسیبی به دندان‌ها یا بافت‌های دهان وارد نمی‌کند.
این در حالی است که برخی ابزارهای دستی مانند پروب دندانپزشکی اگر به‌درستی استفاده نشوند، ممکن است هنگام معاینه به مینای دندان آسیب بزنند.
علاوه‌بر موارد بالا در انواع دیجیتال بایت وینگ، تصاویر با وضوح بالا بلافاصله در دسترس قرار می‌گیرند و می‌توان آن‌ها را بزرگ‌نمایی و تحلیل کرد.
میزان تابش اشعه ایکس هم در بایت وینگ بسیار کم است و علاوه‌بر انسان، به محیط زیست نیز آسیب نمی‌رساند.
جهت تهیه عکس بایت وینگ و رزرو وقت می‌توانید از طریق لینک زیر اقدام کنید:
مراقبت‌های ضروری قبل از تصویربرداری بایت وینگ
رادیوگرافی بایت وینگ نیز به مراقبت‌های خاصی پیش از انجام نیاز ندارد. بااین‌حال، در صورت بارداری یا احتمال آن، بیمار باید حتماً موضوع را به رادیولوژیست اطلاع دهد تا اقدامات احتیاطی لازم انجام شود.
همچنین، پیش از تصویربرداری باید تمامی اشیای فلزی مانند گوشواره، گردنبند، گیره و سنجاق از ناحیه سر و گردن خارج شوند، چرا که ممکن است بر کیفیت تصویر تأثیر بگذارند.
در موارد خاص مانند بارداری، استفاده از محافظ تیروئید و پیش‌بند سربی برای کاهش مواجهه با اشعه توصیه می‌شود.
نحوه گرفتن عکس بایت وینگ
برای تهیه عکس بایت وینگ، ابتدا بیمار به‌صورت صاف و عمودی روی یونیت دندانپزشکی می‌نشیند.
سپس در صورت نیاز، پیش‌بند سربی و محافظ تیروئید برای کاهش جذب اشعه به او پوشانده می‌شود.
در شرایط کاملاً بهداشتی و با رعایت اصول کنترل عفونت، اپراتور فیلم یا گیرنده دیجیتال را با کمک نگه‌دارنده مقوایی یا پلاستیکی داخل دهان بیمار قرار می‌دهد. بیمار باید دندان‌ها را در حالت طبیعی روی تب نگه‌دارنده ببندد. پس از تنظیم موقعیت، دسته دستگاه رادیوگرافی به‌سمت فیلم هدایت می‌شود.
فرد باید بدون حرکت بماند تا اپراتور پس از خروج از اتاق، دکمه تصویربرداری را فشار دهد.
پس از شنیدن صدای بوق، اپراتور بازمی‌گردد و در صورت نیاز، تصویربرداری را برای نواحی دیگر تکرار می‌کند.
عوارض و خطرات
عوارض و خطرات رادیوگرافی بایت وینگ بسیار محدود و قابل کنترل است.
میزان تابش اشعه در این روش بسیار کم و معمولاً معادل تابش طبیعی روزانه‌ای است که از محیط دریافت می‌کنیم.
همچنین، پرتو اشعه به‌صورت متمرکز و باریک به ناحیه دندان‌ها تابیده می‌شود تا حداقل تابش به بدن وارد شود.
رعایت اصل ALARA (حداقل تابش ممکن) تضمین می‌کند که تنها در صورت نیاز، با تکنیک‌های صحیح و تعداد محدود عکس گرفته شود.
در موارد خاص مثل بارداری، تصویربرداری فقط در صورت ضرورت و با رعایت کامل نکات ایمنی انجام می‌شود. بنابراین، ریسک‌های این روش در برابر مزایای تشخیصی آن ناچیز است.
قیمت عکس بایت وینگ چقدر است؟
هزینه بایت وینگ به عوامل مختلفی مانند مکان کلینیک، تجهیزات مورد استفاده (دیجیتال یا سنتی)، تعداد تصاویر و موقعیت جغرافیایی بستگی دارد.
هزینه تهیه عکس بایت وینگ در سال ۱۴۰۴ معمولاً بین 70,000 تا 100,000 تومان برای هر تصویر است. معمولاً چهار تصویر برای بایت وینگ گرفته می‌شود، که ممکن است به‌صورت جداگانه یا در یک پکیج قیمت‌گذاری شود.
این مبلغ ممکن است در کلینیک‌های مختلف یا شهرهای بزرگ مانند تهران کمی بالاتر باشد. این نوع عکس‌برداری نسبت به عکس opg ارزان‌تر است.
0 Comments