رادیوگرافی پری اپیکال یا تک دندان، یکی از روش‌های تصویربرداری دندان است که یک دندان و ساختارهای اطراف آن را به‌خوبی بررسی می‌کند. این نوع رادیوگرافی، اطلاعات ارزشمندی را درباره ریشه دندان، استخوان و نواحی اطراف ریشه‌ها فراهم کرده و نقش مهمی در تشخیص بیماری‌ها و مشکلات دهان و دندان دارد.

در این متن، رادیوگرافی پری اپیکال یا تک دندان، کاربردها و مزایای آن را در تشخیص‌های تخصصی دندانپزشکی و فرایند انجام و مراقبت‌های لازم را بررسی می‌کنیم.

رادیوگرافی پری اپیکال یا تک دندان چیست؟

رادیوگرافی پری ‌اپیکال یا رادیوگرافی تک دندان، نوعی تصویر‌برداری با اشعه ایکس از دندان است که تصویری دقیق از یک دندان، شامل ریشه و استخوان اطراف آن، ثبت می‌کند.

این رادیوگرافی ابزاری حیاتی برای تشخیص مشکلات مختلف دندانی، به‌ویژه مواردی است که در معاینه فیزیکی قابل مشاهده نیستند.

کاربردهای رادیوگرافی پری اپیکال

• بررسی ساختار دندان و ریشه: رادیوگرافی پری اپیکال کل دندان، از تاج تا نوک ریشه و استخوان اطراف ریشه را نشان می‌دهد.
• مشکلات پریودنتال: این روش می‌تواند تحلیل استخوان، پاکت‌های پریودنتال و تجمع جرم (تارتار) زیر خط لثه را نشان دهد.
• پوسیدگی دندان: به تشخیص حفره‌ها و ارزیابی وسعت آن‌ها، از جمله میزان پیشرفت به مینا، عاج یا حتی عصب، کمک می‌کند.
• کیست‌ها و ضایعات پری‌اپیکال: PA می‌تواند کیست‌ها یا سایر ناهنجاری‌های اطراف ریشه دندان را شناسایی کند.
• دندان‌های نهفته: رادیوگرافی PA به تجسم موقعیت و وجود دندان‌هایی که به‌درستی رویش نیافته‌اند؛ کمک می‌کند.
• مورفولوژی ریشه و مشکلات کانال: این روش می‌تواند شکل ریشه دندان و وضعیت کانال‌های ریشه را نشان دهد.
• تروما و شکستگی: شکستگی‌های دندان یا استخوان اطراف، پس از آسیب با این روش قابل مشاهده هستند.
• پاسخ به درمان: رادیوگرافی تک دندان برای نظارت بر روند بهبودی پس از درمان‌های مختلف دندان‌پزشکی استفاده می‌شوند.
• ارزیابی ایمپلنت: رادیوگرافی تک دندان به ارزیابی وضعیت ایمپلنت‌های دندان کمک می‌کند.

مزایای کلی رادیوگرافی پری اپیکال شامل سرعت بالای انجام، مقدار بسیار پایین اشعه ایکس، هزینه پایین انجام و اطلاعات مفیدی است که این روش درمانی در اختیار دندانپزشک قرار می‌دهد.

مراقبت‌های قبل از رادیوگرافی تک دندان

قبل از انجام آزمایش، لازم است بیمار با دندانپزشک خود درباره هرگونه نگرانی یا سوالی مشورت کند تا فرآیند با اطمینان بیشتری انجام شود.

همچنین باید تمام جواهرات و اشیای فلزی که ممکن است در نزدیکی ناحیه مورد تصویربرداری باشند، از بدن بیمار جدا شوند تا تصویر واضح و دقیق‌تری به دست آید.

برای محافظت از اندام‌های حیاتی در برابر تابش‌های اشعه ایکس، پیش‌بند سربی روی سینه، شکم و ناحیه لگن بیمار قرار داده می‌شود. در برخی موارد خاص مانند کودکان و زنان باردار، از محافظ گردن (تیروئید) نیز استفاده می‌شود.

نحوه گرفتن عکس پری اپیکال

در هنگام انجام رادیوگرافی، بدن بیمار به‌گونه‌ای قرار می‌گیرد که ناحیه مورد نظر دقیقاً مقابل سنسور یا فیلم اشعه ایکس باشد.

سنسور یا فیلم به دقت داخل دهان قرار می‌گیرد و معمولاً از نگهدارنده‌ای برای تثبیت موقعیت آن استفاده می‌شود تا تصویر باکیفیتی ثبت شود.

سپس اشعه ایکس به دندان مورد نظر تابانده می‌شود و فیلم تصویر مربوطه را ثبت می‌کند.

مراقبت‌های پس از رادیوگرافی تک دندان

پس از انجام تصویربرداری تک دندان، مراقبت خاصی نیاز نیست.

تصاویر به‌دست‌آمده توسط دندانپزشک بررسی می‌شود تا ساختار تک دندان، کانال ریشه و استخوان اطراف آن از نظر هرگونه ناهنجاری ارزیابی شود.

براساس این تصاویر، دندان‌پزشک می‌تواند مشکلات دندانی مانند پوسیدگی، عفونت یا تحلیل استخوان را تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسب را تدوین کند.

جهت انجام انواع تصویربرداری دندان و رزرو وقت می‌توانید با شماره زیر تماس بگیرید:

عوارض و خطرات

رادیوگرافی تک دندان معمولاً ایمن است و عوارض جدی به‌همراه ندارد.

میزان اشعه‌ای که در رادیوگرافی تک دندان استفاده می‌شود بسیار کم است و تقریباً معادل اشعه‌ای است که به‌صورت طبیعی از محیط اطراف دریافت می‌کنیم، بنابراین در شرایط معمول نگرانی قابل توجهی ایجاد نمی‌کند.

بااین‌حال، در صورت تکرار مکرر این نوع تصویربرداری، احتمال افزایش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان وجود دارد که ناشی از تابش اشعه ایکس است.

همچنین این روش برای زنان باردار و شیرده و همچنین نوزادان توصیه نمی‌شود.

هزینه رادیوگرافی پری اپیکال

هزینه رادیوگرافی پری اپیکال در سال ۱۴۰۴ بسته به عوامل مختلفی مانند نوع مرکز دندان‌پزشکی (دولتی یا خصوصی)، استفاده از تجهیزات دیجیتال یا سنتی و پوشش بیمه متفاوت است.

قیمت این نوع رادیوگرافی از حدود 150 هزار تومان برای هر دندان شروع می‌شود و ممکن است در کلینیک‌های خصوصی یا با استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند رادیوگرافی دیجیتال تا 250 هزار تومان یا بیشتر افزایش یابد.

در صورت استفاده از بیمه‌های تکمیلی، تا ۸۰ درصد هزینه‌ها قابل پوشش است و برخی بیمه‌ها ممکن است کل هزینه را تقبل کنند.