سلامت عروق گردن نقشی اساسی در پیشگیری از بیماری‌هایی همچون انواع سکته دارد. روش‌های نوین تصویربرداری پزشکی از این شریان‌ها با سونوگرافی کاروتید به پزشکان امکان می‌دهد مشکلات احتمالی را پیش از بروز علائم شناسایی کنند.

سونوگرافی کاروتید چیست؟

سونوگرافی کاروتید یا سونوگرافی داپلر عروق گردن یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی، وضعیت شریان‌های کاروتید در ناحیه گردن را بررسی می‌کند.

شریان‌های کاروتید، خون را از قلب به مغز می‌رسانند و هرگونه تنگی یا انسداد در آن‌ها خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد.

در این سونوگرافی داپلر عروق، ضخامت دیواره رگ‌ها، وجود لخته‌های احتمالی و میزان جریان خون ارزیابی می‌شود تا پزشک بتواند در صورت نیاز، اقدامات درمانی یا پیشگیرانه مناسب را انجام دهد.

کاربردهای سونوگرافی داپلر کاروتید

به‌طورکلی، سونوگرافی داپلر عروق گردن برای بررسی تنگی یا انسداد هر دو شریان‌ کاروتید داخلی و خارجی در گردن به‌کار می‌رود. از مهم‌ترین کاربردهای دیگر آن می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• شناسایی و درمان زودهنگام تغییرات عروق گردن و کاهش احتمال بروز سکته مغزی
• بررسی وضعیت افرادی با فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا یا سابقه خانوادگی سکته مغزی یا بیماری قلبی
• شنیده شدن صدای غیرطبیعی در شریان‌های گردن با گوشی پزشکی
• شناسایی بیماری‌های عروق کرونر یا تصلب شرایین (سخت شدن دیواره رگ‌ها)
• بررسی جریان خون بعد از جراحی برداشتن رسوبات از دیواره شریان کاروتید (اندارترکتومی)
• در مواردی که برای بهبود عبور خون، استنت در رگ کار گذاشته شده باشد، این آزمایش موقعیت و عملکرد آن را کنترل می‌کند.
• شناسایی تجمع خون یا هماتوم که مانع عبور طبیعی خون می‌شود.
• پزشک ممکن است در صورت تجربه حمله ایسکمیک گذرا، سکته خفیف یا وجود عوامل خطر جدی، سونوگرافی کاروتید را توصیه کند.
• هر نوع تغییر یا آسیب جدید در شریان کاروتید که جریان خون را مختل می‌کند.
• اندازه‌گیری ضخامت دیواره رگ کاروتید

امکان مشاهده و تحلیل خصوصیات پلاک‌های موجود در رگ

مزایای سونوگرافی کاروتید

• سونوگرافی داپلر عروق گردن روشی بدون خطر و درد محسوب می‌شود و در طول آن، برشی صورت نمی‌گیرد؛ به‌همین دلیل، انجام آن برای اغلب بیماران راحت است.
• این نوع تصویربرداری تقریباً در همه مراکز درمانی موجود است و نسبت به بسیاری از روش‌های دیگر هزینه‌ کمتری دارد.
• در این تکنیک از پرتوهای یونیزان (مانند اشعه ایکس) استفاده نمی‌شود، بنابراین خطرات مربوط به تابش اشعه را ندارد.
• امکان مشاهده واضح‌تر بافت و ساختارهای نرم که در عکس‌های معمولی اشعه ایکس به‌خوبی قابل‌تشخیص نیستند، فراهم می‌کند.
• اگر در سونوگرافی عروق گردن مشخص شود که یک یا هر دو شریان کاروتید باریک شده‌اند، پزشک می‌تواند اقدامات درمانی لازم را برای بازگرداندن جریان طبیعی خون به مغز انجام دهد و خطر بروز سکته را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.

بیشتر بخوانید: سونوگرافی بارداری چیست؟

نحوه انجام سونوگرافی داپلر کاروتید

سونوگرافیست، این روش را با وسیله‌ای کوچک و دستی به نام مبدل انجام می‌دهد. این وسیله امواج صوتی پرقدرت را به سمت بافت‌ها و رگ‌ها می‌فرستد و بازتاب آن‌ها را ثبت می‌کند. سیستم کامپیوتری متصل به دستگاه، این پژواک‌ها را به تصاویری زنده روی صفحه نمایش تبدیل می‌کند.

در طول انجام آزمایش باید به پشت بخوابید و ممکن است سر شما کمی به طرفین چرخانده شود تا دسترسی به شریان‌ها راحت‌تر باشد.

سونوگرافیست پیش از قرار دادن مبدل، لایه‌ای نازک از ژل را روی پوست گردن می‌مالد تا عبور امواج صوتی آسان‌تر شود و تصویر شفاف‌تری به‌دست آید. سپس، مبدل را به‌آرامی روی گردن حرکت می‌دهد و از شریان‌ها با کمک تکنولوژی داپلر تصویربرداری می‌کند.

آمادگی قبل از سونوگرافی داپلر عروق گردن

قبل از آزمایش باید موارد زیر را رعایت کنید:

• لباس راحت، گشاد و یقه باز بپوشید تا دسترسی به گردن آسان باشد.
• از گردنبند، گوشواره‌های آویز یا هر نوع زیورآلاتی که گردن را می‌پوشاند یا مانع حرکت دستگاه می‌شود، خودداری کنید.
• دستورالعمل‌های ویژه‌ای را که پزشک یا مرکز تصویربرداری به شما داده است به دقت رعایت کنید.

تفسیر نتایج سونوگرافی کاروتید

پس از انجام سونوگرافی کاروتید، نتایج توسط پزشک متخصص تصویربرداری یا رادیولوژیست تفسیر می‌شود. گزارش نهایی سونوگرافی به پزشک معالج ارسال خواهد شد؛ این پزشک می‌تواند متخصص قلب و عروق یا مغز و اعصاب باشد. پزشک معالج نتایج آزمایش را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت وجود مشکل، به درمان آن می‌پردازد.

جهت انجام سونوگرافی کاروتید و تفسیر نتایج آن می‌توانید به صورت آنلاین نوبت خود را از مراکز تصویربرداری دکتر تقی لو دریافت کنید: