گاهی در بدن ما نشانه‌هایی ظاهر می‌شوند که هرچند کوتاه‌مدت هستند، اما هشداری جدی بشمار می‌روند. یکی از این نشانه‌های هشداردهنده، نوعی سردرد نادر با نام سردرد صاعقه ای یا تاندرکلپ است که در عرض چند ثانیه بروز می‌کند و اغلب بیماران آن را با تعابیری چون «شدیدترین درد عمرشان» توصیف می‌کنند. تجربه چنین دردی برای فرد مبتلا زنگ خطری جدی محسوب می‌شود؛ چراکه می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری خطرناک باشد.
سردرد صاعقه ای چیست؟
سردرد صاعقه‌ای نوعی سردرد بسیار شدید است که کاملاً ناگهانی و در عرض چند ثانیه آغاز می‌شود و به اوج شدت خود می‌رسد. در برخی موارد این نوع سردرد بدون دلیل خاصی بوجود می‌آید، اما بعضی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات خطرناکی مانند خونریزی مغزی باشد.
علائم سردرد صاعقه‌ای
- شروع ناگهانی و بسیار شدید درد در ناحیه سر
- احساس درد طاقت‌فرسا در مدت‌زمانی بسیار کوتاه
- حالت تهوع همراه با استفراغ
- خشکی یا سفتی در ناحیه گردن
- حساسیت به نور
- اختلالات بینایی مانند دوبینی یا تاری دید
- گیجی یا تغییر در سطح هوشیاری و تمرکز
انواع سردرد صاعقه‌ای
سردرد صاعقه‌ای به دو شکل زیر دسته‌بندی می‌شود:
سردرد صاعقه‌ای اولیه
در این نوع سردرد، فرد تنها درد شدید در ناحیه سر احساس می‌کند و هیچ علائم دیگری وجود ندارد. همچنین، دلیل مشخصی مانند وجود یک بیماری زمینه‌ای برای بروز این درد دیده نمی‌شود.
سردرد صاعقه‌ای ثانویه
این نوع سردرد اغلب به‌دنبال یک مشکل پزشکی دیگر بروز می‌کند؛ به‌عنوان مثال، آسیب یا اختلال در رگ‌های مغزی مانند آنوریسم مغزی می‌تواند از علل آن باشد.
دلایل ایجاد سردرد صاعقه ای چیست؟
علت دقیق بروز سردرد صاعقه ای کاملاً مشخص نیست، اما پزشکان عوامل زیر را در ایجاد آن موثر می‌دانند:
- خونریزی در فضای بین مغز و غشاها (خونریزی زیر عنکبوتیه)
- پارگی یا آسیب‌دیدگی ناگهانی یکی از رگ‌های خونی مغز
- آسیب یا پارگی در دیواره شریانی که مسئول خون‌رسانی به مغز است.
- نشت مایع مغزی نخاعی به‌دلیل آسیب در پوشش اطراف ریشه‌های عصبی در ستون فقرات
- بروز خونریزی یا تخریب بافت در ناحیه غده هیپوفیز
- تشکیل لخته خون درون عروق مغزی
- افزایش شدید و ناگهانی فشار خون
- ابتلا به عفونت‌هایی مانند مننژیت یا انسفالیت
- وقوع سکته مغزی از نوع ایسکمیک
سردرد صاعقه ای چه چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
عوارض سردرد صاعقه ای شامل موارد زیر است:
عوارض مربوط به خونریزی در مغز
- آسیب به بافت مغزی: در صورتی‌که خونریزی داخل جمجمه‌ای (مانند خونریزی زیر عنکبوتیه) سریع درمان نشود، سلول‌های مغزی دچار آسیب می‌شوند.
- هیدروسفالی: زمانی‌که مایع مغزی نخاعی در مغز تجمع می‌یابد و منجر به افزایش فشار داخل جمجمه‌ای می‌شود، احتمال صدمه بیشتر به مغز وجود دارد.
- تشنج: خونریزی در مغز خطر بروز تشنج را افزایش می‌دهد.
- مرگ: در موارد حاد، خونریزی مغزی کشنده است.
عوارض مرتبط با پارگی رگ‌های مغزی
- سکته مغزی: آنوریسم می‌تواند جریان طبیعی خون در مغز را مختل کند و به سکته منجر شود.
- کما: در شرایط شدید، فرد به کما می‌رود.
- مرگ
عوارض سایر علل زمینه‌ای
- مننژیت: اگر علت سردرد تاندرکلاپ، عفونت‌هایی مانند مننژیت باشد و درمان به‌موقع انجام نشود، احتمال کاهش شنوایی، مشکلات یادگیری و صدمات مغزی وجود دارد.
فشار خون بالا: در صورتی که سردرد ناشی از افزایش ناگهانی و شدید فشار خون باشد، کنترل نشدن آن به بدن آسیب می‌رساند.
در صورت بروز علائم سردرد تاندرکلپ می‌توانید با شماره زیر تماس بگیرید و به یکی از مراکز تصویربرداری دکتر تقی لو مراجعه کنید.
۰۲۱-۲۲۰۶۵۸۸۰
روش‌های تشخیص سردرد تاندرکلاپ
مهم‌ترین روش‌های تشخیصی عبارتند از:
سی تی اسکن
در سی تی اسکن مغز که با اشعه ایکس صورت می‌گیرد، ساختارهای مغز بررسی خواهند شد.
پونکسیون کمری
نمونه‌برداری از مایع مغزی نخاعی که برای تشخیص خونریزی یا عفونت انجام می‌شود.
ام آر آی (MRI)
ام آر آی مغز با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی که برای دید دقیق‌تر ساختارهای مغزی صورت می‌گیرد.
آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی (MRA)
ام آر آنژیوگرافی با نقشه‌برداری جریان خون مغزی به بررسی عروق و مشکلات خون‌رسانی می‌پردازد.
درمان سردرد صاعقه‌ای امکان پذیر است؟
درمان این نوع سردرد ضربان دار و ناگهانی به تشخیص دقیق علت آن بستگی دارد.
پس از تعیین دلیل اصلی بروز آن، پزشک یک برنامه درمانی مناسب را براساس آن طراحی می‌کند. به‌طور مثال در برخی موارد، برای ترمیم رگ‌های خونی که دچار پارگی یا آسیب شده‌اند، جراحی انجام می‌شود.
در صورتی که سردرد صاعقه‌ای ناشی از یک بیماری زمینه‌ای و حاد نباشد، پزشک برای کاهش علائم و درد، درمان دارویی را آغاز کند. یکی از این درمان‌ها، استفاده از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) است.
روش‌های پیشگیری از سردرد صاعقه‌ای
پیشگیری قطعی بابت جلوگیری از بروز این سردرد وجود ندارد؛ اما با راهکارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، تا حدودی از بروز آن می‌توانید جلوگیری کنید.
- اگر به مشکلاتی مانند فشار خون بالا یا بیماری‌های عروقی مبتلا هستید، از یک برنامه درمانی دقیق طبق نظر پزشک متخصص پیروی کنید.
- رعایت رژیم غذایی متعادل و داشتن تحرک بدنی منظم می‌تواند از افزایش فشار خون پیشگیری کند و خطر بروز سردردهای شدید را کاهش دهد.
- ترک مصرف دخانیات و کنترل چربی خون نیز در محافظت از سلامت عروق مغزی نقش کلیدی دارد.
- در برخی افراد، فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های شدید یا روابط جنسی به‌عنوان عامل محرک سردردهای صاعقه‌ای عمل می‌کنند. پرهیز از این محرک‌ها به کاهش دفعات وقوع سردرد کمک می‌کند.
0 Comments