عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یک روش تصویربرداری اختصاصی برای بررسی مشکلات آناتومی رحم و لولههای فالوپ است. معمولاً این مشکلات شامل انسداد لولههای فالوپ و شکل نامنظم رحم هستند و باعث ناباروری می‌شوند.
در این روش تصویربرداری، از شکل خاصی از اشعه ایکس به نام فلوروسکوپی استفاده می‌شود. از این رو، به جای یک تصویر ثابت، یک فیلم زنده و ویدئویی به دست می‌آید. همچنین از ماده حاجب استفاده می‌شود تا رحم و لولههای فالوپ به وضوح در تصاویر نشان داده شوند. به‌همین‌دلیل، به این روش عکس رنگی رحم گفته می‌شود.
رادیولوژیست ماده حاجب را هنگام حرکت در سیستم تناسلی شما دنبال میکند. بدین‌شکل، متوجه می‌شود که آیا انسداد لولههای فالوپ یا سایر ناهنجاری‌های ساختاری در رحم وجود دارند یا خیر.
چه زمانی به هیستروسالپنگوگرافی نیاز داریم؟
اگر برای باردار شدن مشکل دارید یا سابقه سقطهای مکرر داشتهاید، ممکن است پزشک شما این آزمایش را برای تشخیص قطعی تجویز کند. چراکه عکس رنگی رحم با ارائه تصاویر دقیق میتواند به تشخیص علل ناباروری مانند موارد زیر کمک کند:
- مشکلات مادرزادی یا اکتسابی ساختار رحم
- انسداد لولههای فالوپ
- تومورهای رحم یا پولیپ
- فیبروم رحم (فیبروئید رحم)
- وجود بافت اسکار در رحم
اسپرم از لولههای فالوپ به سمت باروری تخمک حرکت میکند. سپس تخمک در راه لولههای فالوپ به سمت رحم می‌رود و تکثیر پیدا میکند و به یک جنین سالم تبدیل می‌شود. بنابراین، اگر لولههای فالوپ به هر دلیلی مسدود باشند، امکان باروری وجود ندارد.
اگر اخیرا عمل جراحی توبکتومی یا بستن لولههای فالوپ را برای پیشگیری از بارداری انجام داده‌اید؛ پزشک ممکن است برای بررسی موفقیت‌آمیز بودن آن نیز عکس رنگی رحم را تجویز کند.
مزایای عکس رنگی رحم چیست؟
امروزه عکس رنگی رحم نسبت به سایر آزمایشات اطلاعات کامل‌تری برای بررسی ساختار رحم ارائه می‌دهد. پزشکان از نتایج هیستروسالپنگوگرافی به‌منظور برنامه‌ریزی برای انجام روش‌های تصویربرداری بیشتر، مانند سونوهیستروسکوپی و هیستروسکوپی استفاده خواهند کرد.
از سایر مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یک روش کم‌تهاجمی با عوارض نادر است. زیرا از دوز پایین اشعه ایکس استفاده میکند.
- میتواند اطلاعات ارزشمندی در مورد مشکلات باروری یا حمل جنین ارائه دهد.
- پس از معاینه هیچ تشعشعی در بدن شما باقی نمی‌ماند.
- به طور بالقوه میتواند لولههای فالوپ مسدودشده را باز کند تا به شما امکان باردار شدن در آینده را بدهد.
چگونه برای هیستروسالپنگوگرافی آماده شویم؟
از نظر برخی از خانم‌ها این آزمایش دردناک است. به‌همین‌دلیل، پزشک ممکن است از قبل برای شما یک داروی مسکن یا آرام‌بخش تجویز کند. این دارو باید حدود یک ساعت قبل از گرفتن عکس رنگی رحم مصرف شود. همچنین ممکن است یک آنتی‌بیوتیک برای قبل یا بعد از آزمایش، به‌منظور پیشگیری از عفونت تجویز شود.
اصولاً هیستروسالپنگوگرافی چند روز تا یک هفته پس از قاعدگی انجام می‌شود. این کار برای اطمینان از این است که باردار نیستید. همچنین به کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک میکند.
پس اگر باردار هستید، مهم است که از قبل به پزشک خود اطلاع دهید.
انجام این آزمایش میتواند برای جنین خطرناک باشد. همچنین در صورت ابتلا به بیماری التهابی لگن (PID) یا خونریزی واژن غیرقابل توضیح، نباید این آزمایش را انجام دهید.
اگر سابقه واکنش آلرژیک به باریم یا سایر انواع ماده حاجب را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. وجود انواع فلز میتواند در عملکرد دستگاه اشعه ایکس تداخل ایجاد کند. به‌همین‌دلیل، قبل از آزمایش از شما خواسته می‌شود که فلزات همراه با خود مانند جواهرات، عینک، ساعت و غیره را بردارید.
جهت انجام انواع عکس رنگی در مرکز تصویربرداری بیمارستان عدل تهران زیر نظر دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:
۰۲۱-۲۲۰۶۵۸۸۰
نحوه انجام آزمایش هیستروسالپنگوگرافی به چه صورت است؟
نحوه انجام این آزمایش مانند معاینه لگن است. در نتیجه لازم است لباس بیمارستانی بپوشید، به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کرده و پاهای خود را باز کنید. این کار به این دلیل انجام می‌شود که دهانه رحم که در پشت واژن قرار دارد، دیده شود.
سپس رادیولوژیست دهانه رحم را تمیز میکند و ممکن است برای کاهش ناراحتی یک بی‌حس‌کننده موضعی به این ناحیه تزریق کند. در مرحله بعد، ابزاری به نام کانولا در دهانه رحم قرار داده می‌شود تا ماده حاجب از طریق آن به درون رحم و لولههای فالوپ جریان یابد.
در نهایت کانولا خارج می‌شود، شما در زیر دستگاه اشعه ایکس قرار می‌گیرید و رادیولوژیست شروع به تصویربرداری میکند. ممکن است در این حین، رادیولوژیست چندین بار از شما بخواهد که موقعیت خود را تغییر دهید تا بتواند زوایای مختلف را ثبت کند.
هنگامیکه ماده حاجب در لولههای فالوپ حرکت میکند، ممکن است کمی درد و گرفتگی احساس کنید. پس از گرفتن عکس رنگی رحم، داروهای مناسب برای پیشگیری از درد یا عفونت توسط رادیولوژیست برای شما تجویز می‌شود و مرخص می‌شوید.
کل این فرآیند ممکن است 15 تا 20 دقیقه طول بکشد.
مراقبت‌های بعد از هیستروسالپنگوگرافی چگونه است؟
پس از آزمایش تا زمان دفع کامل ماده حاجب از بدن، ممکن است گرفتگی‌هایی مشابه انقباض عضلات در طول دوره قاعدگی را تجربه کنید. احتمالا با خونریزی خفیف یا خروج ترشحات از واژن نیز مواجه خواهید شد. برای کنترل این مشکل، باید به‌جای تامپون از پد استفاده کنید تا درگیر عفونت واژینال نشوید.
برخی از خانم‌ها پس از عکس رنگی رحم دچار سرگیجه و حالت تهوع نیز می‌شوند. این عوارض طبیعی هستند و اغلب به‌صورت خود‌به‌خود از بین می‌روند. توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده علائم زیر حتما به رادیولوژیست یا پزشک معالج خود اطلاع دهید:
- تب
- استفراغ
- درد و گرفتگی شدید عضلات شکم، کمر و لگن
- خروج ترشحات بدبو از واژن
- خونریزی شدید واژینال
- غش کردن
زیرا می‌توانند نشانه بروز عفونت در اجزای مختلف دستگاه تناسلی باشند. پس از انجام هیستروسالپنگوگرافی، رادیولوژیست نتایج را تفسیر و در قالب یک گزارش برای پزشک معالج شما ارسال میکند. بسته به نتایج، پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری را تجویز کند یا روند درمان را آغاز کند.
هزینه عکس رنگی رحم چقدر است؟
هزینه عکس رنگی رحم کمی بیشتر از فلوروسکوپی معمولی است. زیرا نیاز به دریافت ماده حاجب دارد و رادیولوژیست برای انجام آن باید دقت عمل بیشتری به خرج بدهد.
خوشبختانه انجام این آزمایش در مرکز رادیولوژی تحت پوشش بیمه درمانی است.
آیا عکس رنگی رحم درد دارد؟
احساس درد یا ناراحتی خفیف هم در طول عمل و هم بعد از آن، رایج است. همچنین ممکن است هنگامیکه رادیولوژیست محلول ماده حاجب را وارد رحم شما میکند کمی احساس گرفتگی عضلات داشته باشید. اگر لولههای فالوپ شما مسدود باشند، احتمالا گرفتگی بیشتری را تجربه می‌کنید.
این گرفتگی خفیف یا متوسط، ممکن است از 5 دقیقه بعد از عمل شروع شود و تا چند ساعت ادامه داشته باشد.
هیستروسالپنگوگرافی را در کدام مرکز انجام دهیم؟
اگر به دستور پزشک لازم است برای انجام این آزمایش اقدام کنید، پیشنهاد ما به شما مراجعه به مرکز رادیولوژی و فلوروسکوپی بیمارستان عدل تهران زیر نظر دکتر آیدین تقی لو است.
دستگاه‌های پیشرفته زیمنس آلمان در کنار تجربه و مهارت بالای کادر پزشکی مجموعه این امکان را فراهم کرده است تا علاوه‌بر عکس رنگی رحم، امکان انجام آزمایش‌های باریم میل، باریم انما و باریم سوالو برای بررسی سیستم گوارشی نیز داشته باشید.
0 دیدگاه