برای تشخیص و بررسی‌ وضعیت دندان‌ها، تصویربرداری یکی از روش‌های کارآمد محسوب می‌شود. رادیوگرافی‌ اکلوزال امکان مشاهده گسترده‌ و دقیق‌ از ساختارهای استخوانی، دندان‌های نهفته، ضایعات پنهان و تغییرات پاتولوژیک در فک‌ها را فراهم می‌کند.

تصویربرداری اکلوزال به‌دلیل سهولت استفاده، راحتی بیمار و توانایی ثبت تصاویر کل فک در دندانپزشکی عمومی، ارتودنسی و جراحی فک و صورت به‌ طور گسترده کاربرد دارد.

رادیوگرافی اکلوزال چیست؟

رادیوگرافی اکلوزال یکی از روش‌های تصویربرداری دندانی است که امکان مشاهده‌ تمام قوس دندانی فک بالا یا پایین را در یک تصویر فراهم می‌کند. این روش، نمایی کلی از استخوان فک و بافت‌های اطراف دهان در اختیار دندان‌پزشک قرار می‌دهد.

اکلوزال معمولاً به‌عنوان یک ابزار مکمل در کنار رادیوگرافی‌های دیگر مانند پری اپیکال و بایت ‌وینگ به‌کار می‌رود.

کاربردهای عکس اکلوزال

• بررسی وضعیت دندان‌های خلفی فک بالا، به‌خصوص در بزرگسالانی که گرفتن عکس تک دندان برایشان دشوار است.
• کمک به تعیین اندازه و میزان گستردگی ضایعاتی مانند کیست‌ها، تومورها یا تغییرات استخوانی مانند استئودیستروفی که ناحیه خلفی فک بالا را درگیر می‌کنند.
• تشخیص دندان‌های نهفته
• بررسی شکستگی‌های فک و دندان‌ها
• بررسی ساختار سقف دهان
• تشخیص شکاف کام
• بررسی ریشه‌های باقی‌مانده

بیشتر بخوانید: رادیوگرافی پانورامیک

نحوه تهیه عکس اکلوزال

رادیوگرافی اکلوزال طبق مراحل زیر انجام می‌شود:

1. بیمار روی صندلی می‌نشیند به‌گونه‌ای که سرش روی تکیه‌گاه ثابت باشد. همچنین، از او خواسته می‌شود تا محافظ تیروئید را در جای خود نگه دارد.
2. گیرنده تصویر به‌طور صاف روی سطح اکلوزال دندان‌های فک پایین قرار داده می‌شود. بیمار باید به‌آرامی آن‌را گاز بگیرد؛ موقعیت دستگاه گیرنده تصویر به‌گونه‌ای است که در بزرگسالان، محور آن به صورت مورب و در کودکان به شکل قدامی خلفی باشد.
3. سرتیوب دستگاه اشعه ایکس در خط وسط صورت بیمار و در بالای سر قرار می‌گیرد و پرتو با زاویه‌ای حدود 65 تا 70 درجه از سمت پل بینی به سمت گیرنده تصویر تابانده می‌شود.
4. در نهایت تصویر بعد از پردازش‌های نهایی تحویل فرد داده می‌شود

برای تهیه عکس اکلوزال می‌توانید به صورت آنلاین نوبت خود را از مراکز تصویربرداری دکتر تقی لو دریافت کنید:

آیا رادیوگرافی اکلوزال خطرناک است؟

رادیوگرافی اکلوزال با دوز نسبتاً پایین اشعه ایکس انجام می‌شود و روشی کم‌خطر‌ محسوب می‌شود.

اما تابش یونیزان حتی در مقادیر کم نیز می‌تواند موجب افزایش احتمال بروز سرطان‌هایی مانند تومورهای مغزی یا غدد بزاقی شود. این موضوع در کودکان به‌دلیل حساسیت بیشتر بافت‌ها و نزدیکی اندام‌های حیاتی مانند تیروئید اهمیت بیشتری دارد.

همچنین مادران شیرده یا زنان باردار نیز باید حتماً با مشورت و صلاحدید دندانپزشک این روش را انجام دهند.

برای کاهش خطر، استفاده از روپوش سربی، محافظ تیروئید و رعایت استانداردهای حفاظتی ضروری است.

تفاوت رادیوگرافی اکلوزال با پری اپیکال (تک دندان) چیست؟

مهم‌ترین تفاوت‌های این دو روش تصویربرداری دندان عبارتند از:

• عکس تک دندان تصویری دقیق فقط از یک دندان ارائه می‌دهد. این نوع رادیوگرافی برای بررسی مشکلاتی مانند آبسه، کیست، ضایعات ریشه یا آسیب‌های ناشی از تروما کاربرد دارد.
• اکلوزال تصویری گسترده‌تر از قوس دندانی (فک بالا یا پایین) نشان می‌دهد. اغلب برای بررسی دندان‌های نهفته، دندان‌های اضافی، ضایعات بزرگ یا شکستگی‌ها استفاده می‌شود.
• در پری‌ اپیکال از دستگاه تصویربرداری یا سنسور کوچک داخل دهان استفاده می‌شود، در حالی‌که در اکلوزال از سنسور بزرگ‌تر استفاده می‌شود تا تمام قوس دندانی را پوشش دهد.