پارکینسون بیماری است که اغلب در سنین بالای ۶۰ سال ظهور می‌کند و با علائمی مانند لرزش و سفتی عضلات همراه است. پزشکان برای تشخیص و اطمینان از وجود این بیماری از روش‌های مختلفی مانند دات اسکن (DaTscan) یا اسکن دوپامین مغز استفاده می‌کنند.
دات اسکن به‌خصوص برای افرادی که علائم‌شان مشابه چند بیماری عصبی دیگر است، کاربرد دارد. با این اسکن پزشکان می‌توانند تخریب نواحی از مغز را که تحت تاثیر بیماری‌های عصبی قرار دارد، به‌خوبی تشخیص دهند.
دات اسکن چیست؟
دات اسکن یا اسکن دوپامین مغز یک روش تصویربرداری پزشکی با ماده رادیواکتیو است که برای تشخیص اختلالات مرتبط با سیستم دوپامین مغز کاربرد دارد. این اسکن به‌ویژه برای تشخیص پارکینسون و تمایز آن از بیماریهایی با علائم مشابه استفاده می‌شود.
سیستم دوپامین مغز نقش مهمی در کنترل حرکت و عملکردهای شناختی دارد. در پارکینسون، سلول‌های تولیدکننده دوپامین در نواحی خاصی از مغز از بین می‌روند یا تعداد آن کاهش می‌یابد. دات اسکن با استفاده از ماده رادیواکتیو که به بدن تزریق می‌شود و به ناقل دوپامین می‌چسبد، میزان این ماده را در مغز نشان می‌دهد.
کاربردهای دات اسکن
مهم‌ترین کاربرد اسکن ناقل دوپامین، تشخیص از دست رفتن سلول‌های عصبی است؛ از کاربردهای دیگر این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشخیص بیماریهایی مانند پارکینسون جوانی که با اختلالات حرکتی همراه است. در این بیماری‌ها سلول‌های عصبی از دست می‌روند و فرد دچار مشکلاتی مانند لرزش عضلات دست و پاها می‌شود.
- تشخیص بیماری زوال عقل
- تشخیص آلزایمر
مراقبت‌های قبل از تست
برای دستیابی به تصا‌ویری واضح از دات اسکن و انجام موفقیت‌آمیز این روش تشخیصی بهتر است نکاتی را قبل از این تست مورد توجه قرار دهید:
- در صورت بارداری یا شیردهی، پزشکتان را در جریان قرار دهید.
- اگر به ید حساسیت دارید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورت مصرف دارو‌های اختلال کم توجهی، افسردگی، کوکائین، داروی کاهش وزن و ترک سیگار حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- لباس راحت و گشاد بپوشید.
- فهرستی از دارو‌های مصرفی به‌همراه میزان استفاده از آنها تهیه کنید و در اختیار پزشک قرار دهید.
- جواهرات و زیورآلات فلزی را در خانه بگذارید.
مراحل و نحوه انجام دات اسکن
انجام اسکن دوپامین مغز تقریبا ۳۰ تا ۴5 دقیقه زمان نیاز دارد، اما این مرحله سه تا شش ساعت بعد از تزریق ماده رادیواکتیو باید صورت گیرد. ماده رادیواکتیو به بازوی شما تزریق می‌شود که برای توزیع در سراسر بدن به چند ساعت زمان نیاز دارد.
برای شروع عکسبرداری از شما خواسته می‌شود که روی یک میز دراز بکشید.
برای انجام دات اسکن اغلب یک نوار چسب یا مهارکننده در اطراف سر قرار می‌دهند تا بدون حرکت بماند. داخل دستگاه یک دوربین دقیقا بالای سرتان قرار دارد. شما باید در طول عکسبرداری ثابت بمانید تا تصاویر باکیفیتی تهیه شود؛ این دوربین، سر را لمس نمی‌کند.
برای تشخیص دقیق انواع اختلالات عصبی در مراکز تصویربرداری دکتر آیدین تقی لو، با شماره زیر تماس بگیرید:
۰۲۱-۲۲۰۶۵۸۸۰
مراقبت بعد اسکن
دات اسکن یک روش تشخیصی غیرتهاجمی است که به بدن آسیبی وارد نمی‌کند و بعد از انجام آن به مراقبت خاصی نیاز نیست. تنها نکته مهم در این روش، تزریق ماده رادیواکتیو است که محل آن احتمال دارد دچار التهاب یا قرمزی شود. لازم به ذکر است که این ماده خودبه‌خود از بدن خارج می‌شود، اما برای اطمینان بعد از اسکن مایعات فراوان بنوشید.
محدودیت‌های دات اسکن
روش تشخیصی دات اسکن دارای محدودیت‌ها و عوارضی است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
- پزشک با کمک دات اسکن می‌تواند پارکینسون را تشخیص دهد، اما نمی‌تواند نوع پارکینسون را شناسایی کند.
- یک روش کیفی است که امکان مطابقت علائم با پارکینسون را برای پزشک فراهم می‌کند، اما در مورد پیشرفت علائم اطلاعاتی در اختیار پزشکان قرار نمی‌دهد.
- برخی اوقات تغییرات در مراحل ابتدایی بیماری به‌قدری کوچک است که در دات اسکن به‌وضوح مشخص نیست.
- برخی از داروهایی که روی سیستم دوپامین اثر دارند، ممکن است نتایج را تغییر می‌دهند.
عوارض جانبی
- حساسیت به ماده رادیواکتیو
- تهوع و سرگیجه به دلیل تزریق ماده رادیواکتیو
- احتمال وجود خطر برای زنان باردار و شیرده
0 Comments